Dominik Cumhuriyeti'nde Büyük Elektrik Kesintisi: 11 Kasım Arızasının Ardından Enerji Tedarikinin Yeniden Sağlanması

11 Kasım 2025 tarihinde Dominik Cumhuriyeti, yaklaşık 11 milyon kişiyi etkileyen, ülke çapında eşi benzeri görülmemiş bir elektrik kesintisiyle sarsıldı. Bu devasa enerji krizi, sadece günlük yaşamı durdurmakla kalmadı, aynı zamanda ülkenin enerji altyapısının dayanıklılığı konusunda ciddi soruları gündeme getirdi. Bu olay, aynı yıl İber Yarımadası'nda Nisan ayında yaşanan benzer bir şebeke çöküşünden bu yana kaydedilen en önemli arızalardan biri olarak kayıtlara geçti ve kritik ulusal sistemlerin ne denli savunmasız olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

Yerel saatle tam 13:23'te başlayan bu durum, San Pedro de Macoris eyaletinde bulunan San Pedro I trafo merkezinde ortaya çıkan kritik bir arızadan kaynaklandı. Bu ilk teknik hata, kısa sürede kontrol edilemez bir kademeli kesintiye yol açtı. Başarısızlık, San Pedro de Macoris Elektrifikasyon Şirketi (CESPM) ve önemli bir enerji kaynağı olan Quisqueya Elektrik Santrali'nin üretim üniteleri de dahil olmak üzere birçok jenerasyon kapasitesini anında devre dışı bıraktı. Empresa de Transmisión Eléctrica Dominicana (ETED) yetkilileri, bu domino etkisinin diğer üretim ve iletim istasyonlarını da etkilediğini ve ülkenin büyük bir bölümünün hızla karanlığa gömüldüğünü doğruladı.

Elektrik kesintisinin doğrudan bir sonucu olarak, başkent Santo Domingo'nun can damarı olan ulaşım ağları tamamen felç oldu. Şehir içi metro ve füniküler hatları durma noktasına geldi, bu da yüzlerce yolcunun karanlık tünellerden zorlu koşullar altında tahliye edilmesini zorunlu kıldı. Milyonlarca hane ve küçük işletme elektriksiz kalırken, toplum sağlığı ve güvenliği açısından hayati önem taşıyan hastaneler ve bankalar gibi kritik tesisler, operasyonlarını sürdürebilmek için acil durum yedek jeneratörlerine geçiş yapmak zorunda kaldı. Enerji ve Madencilik Bakanı Joel Santos, durumu yönetmek üzere hızla devreye girerek kamuoyunu bilgilendirdi ve ulaşım ile sağlık sektörlerine öncelik verilerek aşamalı bir onarım sürecinin başlatıldığını duyurdu.

Enerji tedarikini yeniden sağlama çalışmaları hızla ilerledi. Aynı günün akşamı saat 20:30 itibarıyla şebekeye yaklaşık 1.442 megavat gücün geri kazandırılması sağlandı; bu, ülkenin normal tüketim seviyesinin yaklaşık %42'sine tekabül ediyordu. Enerji Bakanlığı Başkanı Joel Santos Echavarria, ilerleyen saatlerde yaptığı detaylı açıklamada, toplam üretimin 527 megavatı aştığını ve bunun ulusal elektrik talebinin yaklaşık %15'ini karşıladığını bildirdi. Yetkililer, sistemin stabilizasyonu sağlandıkça üretim hacminin artmaya devam edeceğini vurgularken, bu denli büyük bir arızanın kesin nedenini tespit etmek amacıyla karmaşık elektrik sistemi üzerinde kapsamlı ve derinlemesine bir analiz yapılması gerektiğinin altını çizdi.

Sektör uzmanları, bu büyük çaplı olayın, Dominik Cumhuriyeti'nin enerji kaynakları yönetimindeki önceliklerini kökten değiştirmesi için bir dönüm noktası teşkil ettiğini belirtiyor. Peravia eyaletindeki güneş enerjisi parkları gibi projelerle enerji dengesinin çeşitlendirilmesine yönelik son dönemdeki önemli yatırımlara rağmen, yaşanan bu kesinti, sistemin temel zayıflıklarını ortaya çıkardı. Uzmanlar, çözümün sadece münferit arızalı düğümlerin onarılması değil, aynı zamanda sistemik dengesizliklerin giderilmesi ve enerji akışını yöneten dengeleme sistemlerinin acilen güçlendirilmesi zorunluluğu olduğunu vurguluyorlar.