NASA'nın ESCAPADE Görevi, Blue Origin'in New Glenn Roketiyle Mars'a Ulaştı

NASA'nın Kaçış ve Plazma Hızlanma ve Dinamikleri Kaşifleri (ESCAPADE) görevi, 13 Kasım 2025 tarihinde Florida'daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu'ndan başarıyla uzaya gönderildi. Bu fırlatma, Blue Origin'in New Glenn roketinin ikinci operasyonel uçuşunu işaret etmesi ve aynı zamanda şirketin ilk büyük bilimsel yükünü teslim etmesi açısından önemli bir dönüm noktası oldu. Fırlatma, Doğu Standart Saati ile 15:55'te (20:55 UTC) gerçekleşti ve bu, New Glenn güçlendiricisinin denizde bulunan Jacklyn platformuna ilk başarılı inişini de beraberinde getirdi.

ESCAPADE, Güneş'ten gelen ve Güneş rüzgarı olarak bilinen, saatte bir milyon mil hızla akan parçacık akışının Mars'ın manyetik ortamıyla nasıl etkileşime girdiğini ve bu etkileşimin gezegenin atmosferini nasıl kademeli olarak yok ettiğini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu ikiz uzay aracı, Mavi ve Altın olarak adlandırılmıştır ve her biri University of California, Berkeley'in Uzay Bilimleri Laboratuvarı tarafından yönetilen misyonun bilimsel hedeflerine ulaşmasında merkezi bir rol oynamaktadır. ESCAPADE, Mars yörüngesinde birbirini takip edecek ilk koordineli çift uzay aracı görevi olma özelliğini taşımaktadır; toplanacak iyonosfer bilgisi, gelecekteki astronotların Mars çevresinde radyo ve navigasyon sinyalleri göndermesi için hayati önem taşımaktadır.

Misyonun yörüngeye yerleştirilme stratejisi, geleneksel Mars görevlerinden farklı bir yaklaşım sergilemektedir. Advanced Space LLC tarafından tasarlanan bu yaklaşım, gezegenler arası ideal hizalanmayı beklemek yerine, Dünya'dan L2 Lagrange noktasına doğru bir 'bekleme' yörüngesine yerleşmeyi içermektedir. Uzay araçları, Kasım 2026'da Mars transfer penceresi açıldığında Dünya'nın yerçekimini kullanarak Mars'a doğru fırlatılacak ve Eylül 2027'de varış beklenmektedir. Bu yenilikçi yörünge tasarımı, geçmişteki Mars görevlerinin kısıtlandığı iki yılda bir gerçekleşen hizalanma gereksinimini esneterek, gezegenler arası keşifler için yeni bir yol haritası oluşturmaktadır.

Görev, NASA'nın Düşük Maliyetli Gezegen Keşifleri (SIMPLEx) programı kapsamında fonlanmaktadır ve bu, düşük maliyetli gezegen keşiflerini göstermeyi amaçlayan bir çabadır. Katılımcı kurumlar arasında NASA, Blue Origin ve UC Berkeley'in yanı sıra uzay araçlarının üreticisi Rocket Lab, NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Embry-Riddle Havacılık Üniversitesi bulunmaktadır. Bilim insanları, Güneş rüzgarının Mars'ın manyetik alanını aşındırmasının, gezegenin milyarlarca yıl önce sahip olduğu kalın atmosferin kaybına ve yüzey sularının buharlaşmasına yol açtığına inanmaktadır. ESCAPADE'in bu süreci gerçek zamanlı olarak incelemesi, Mars'ın iklim tarihini netleştirecek ve gelecekteki insanlı keşifler için kritik veriler sağlayacaktır.