Avrupa'nın en güçlü ve enerji açısından en verimli süper bilgisayarı olan Jupiter, 5 Eylül 2025 tarihinde Almanya'daki Jülich Süper Bilgi İşlem Merkezi'nde (JSC) faaliyete geçti.
Bu önemli gelişme, Avrupa'yı süper bilişim alanında küresel bir oyuncu olarak konumlandırırken, kıtanın yapay zeka (AI) ve bilimsel araştırma kapasitesini de önemli ölçüde artıracak. Jupiter, 24.000 adet Nvidia GH200 Grace Hopper süperçipi ile donatılmış olup, yapay zeka uygulamaları için 90 exaflops'a ve geleneksel hesaplamalar için yaklaşık 930 petaflops'a ulaşabilen olağanüstü bir işlem gücü sunuyor. Bu kapasite, küresel iklim modelleri gibi karmaşık olguların simülasyonunda daha önce görülmemiş bir hız ve hassasiyet sağlıyor.
Eviden'in BullSequana XH3000 mimarisi üzerine kurulu olan sistem, veri kopyalamaya gerek kalmadan CPU ve GPU'ların belleği paylaşmasını sağlayarak hesaplama hızını ve verimliliğini artırıyor. Avrupa Birliği ve Almanya'nın EuroHPC Ortak Girişimi aracılığıyla yaklaşık 500 milyon Euro'luk ortak bir yatırımla hayata geçirilen Jupiter, Avrupa'nın ilk 'exa-scale' süper bilgisayarı unvanını taşıyor. Bu, saniyede bir kentilyon (10 üzeri 18) hesaplama yapabilme yeteneği anlamına geliyor ve onu dünyanın en güçlü dördüncü süper bilgisayarı yapıyor.
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, açılış töreninde yaptığı konuşmada Jupiter'i "Avrupa'nın en hızlı bilgisayarı ve kıta için öncü bir proje" olarak nitelendirerek, yapay zeka, iklim bilimi, astrofizik ve kuantum bilişim gibi alanlarda ilerlemeyi hızlandırma potansiyelini vurguladı. Avrupa Komiseri Ekaterina Zaharieva ise, Jupiter ile Avrupa'nın en güçlü bilgisayarına ev sahipliği yaptığını ve bunun bilim, yapay zeka ve inovasyon için yeni bir sayfa açtığını belirtti.
Jupiter'in bir diğer öne çıkan özelliği ise enerji verimliliği. Yeşil listede lider konumda olan sistem, 11.000 evin enerji tüketimine eşdeğer bir enerji kullanan yeniden kullanılabilir sıvı soğutma sistemine sahip. Kullanılmayan atık ısı ise süper bilgisayar kampüsündeki binaları ısıtmak için değerlendiriliyor. Bu özellikler, Jupiter'i sadece güçlü değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik açısından da örnek bir teknoloji haline getiriyor.
Jupiter'in modüler tasarımı, onu gelecekteki teknolojik gelişmelere uyum sağlayabilecek şekilde tasarlanmış olup, ABD'nin Frontier ve El Capitan gibi önde gelen süper bilgisayarlarına rakip olabilecek şekilde ölçeklenebilirliğini sağlıyor. Nvidia CEO'su Jensen Huang'ın da belirttiği gibi, Jupiter yüksek performanslı bilişim ve yapay zekayı tek bir mimaride birleştirerek her alanda çığır açıcı gelişmeleri hızlandıracak bir platform sunuyor. Bu süper bilgisayar, Avrupa'nın dijital egemenliğini güçlendirerek, araştırmacılara, yenilikçilere ve endüstrilere en güçlü ve sürdürülebilir bilişim kaynaklarını sunmayı amaçlıyor. Jupiter, Avrupa'nın teknolojik bağımsızlığını pekiştirirken, bilimsel keşiflerin hızlanmasına ve karmaşık küresel sorunlara çözüm bulunmasına önemli katkılar sağlayacak.