Butan'daki Gelephu Havalimanı Projesi 2025 Dünya Mimarlık Festivali'nde Yılın Projesi Seçildi

2025 Dünya Mimarlık Festivali (WAF) kazananları, ABD'nin Florida eyaletindeki ünlü Miami Beach Kongre Merkezi'nde düzenlenen görkemli bir törenle kamuoyuna duyuruldu. Bu prestijli etkinlikte, Krallık Butan'da inşa edilmesi planlanan Gelephu Uluslararası Havalimanı projesi, en büyük onur olan “Yılın Projesi” ödülünü kazandı. Söz konusu proje, Danimarka merkezli tanınmış mimarlık firması Bjarke Ingels Group (BIG) tarafından, havacılık mühendisliği uzmanı NACO ile stratejik bir iş birliği içinde geliştirildi.

Bu modern havalimanı terminali, sadece bir ulaşım merkezi olmanın ötesinde, Butan hükümetinin uzun vadeli kalkınma vizyonunun bir parçasıdır. Proje, Himalaya Dağları'nın eteklerinde, sürdürülebilir ve ekonomik büyümenin odak noktası haline gelmesi tasarlanan kapsamlı “Gelephu Farkındalık Şehri” (Gelephu Mindfulness City, GMC) genel planının temel taşlarından birini teşkil etmektedir. Bu şehir, Butan'ın eşsiz felsefesini yansıtan bir merkez olmayı amaçlamaktadır.

Ülkenin ikinci büyük havalimanı olarak hizmet verecek olan bu önemli tesis, toplamda 68.000 metrekarelik devasa bir inşaat alanına sahiptir. Havaalanı, coğrafi olarak stratejik bir öneme sahip olan Sarpang bölgesinde, Hindistan sınırı ile Paitha Nehri'nin hemen yakınında konumlanmıştır. Bu konumu, bölgesel bağlantıların güçlendirilmesi açısından hayati önem taşımaktadır.

Yapının dış cephe konstrüksiyonu, Butan'ın doğal coğrafyasından ilham alınarak tasarlanmıştır ve uzaktan bakıldığında bölgenin karakteristik dağ sıralarını çağrıştıran bir görünüme sahiptir. Bu estetik cephe, yerel ustalar tarafından geleneksel tekniklerle el işçiliğiyle oyulmuş süslemelerle kaplanmış, lamine ahşaptan imal edilmiş modüler çapraz bir kafes sisteminden oluşmaktadır. Tasarımın temel ilham kaynağı, Butan mimarisinin vazgeçilmez unsurları olan geleneksel dekoratif ahşap kachen sütunlarıdır.

Projenin dikkat çekici mekansal düzenlemesi, hem yüksek düzeyde işlevsel verimlilik sağlamakta hem de yolcuların havalimanı boyunca yapacakları seyahati, geleneksel Butan kültürünün derin atmosferine dalan gerçek bir kültürel maceraya dönüştürmektedir. İç mekan tasarımında, ahşap oyma sanatları, geleneksel resim ve dokuma gibi Butan'a özgü sanat teknikleri yoğun bir şekilde kullanılacaktır. Ayrıca, ülkenin geçmişini, bugününü ve geleceğini sembolize eden üç farklı ejderha türünün görselleri, iç mekanın ruhani zenginliğini artıracaktır.

Terminalin merkezinde, “Orman Omurgası” (Forest Spine) adı verilen, uluslararası ve iç hatlar terminallerini birbirinden ayıran yemyeşil ve canlı bir iç avlu bulunmaktadır. Bu tasarım sayesinde, yapının tüm hacmi bol miktarda doğal ışık ve zengin bitki örtüsüyle dolup taşacaktır. Gelen yolcu bölümü, her biri bölgenin yerel bitki türlerine ithaf edilmiş dört farklı tematik bölgeye ayrılmıştır.

Gelephu Farkındalık Şehri'nin temel felsefesini yansıtan bir diğer önemli özellik ise, havalimanı binası içinde özel olarak ayrılmış alanlardır. Bu alanlarda, yolcuların Himalaya manzarasına karşı yoga yapabileceği ve gong meditasyonları gerçekleştirebileceği bölümler mevcuttur. Bu tür alanlar, seyahat deneyimine dinginlik ve ruhsal farkındalık katmayı amaçlamaktadır.

Bu çığır açan projenin tamamlanması ve Gelephu Uluslararası Havalimanı'nın resmi olarak faaliyete geçmesi için belirlenen tarih 2029 yılıdır.