25. Güneş Döngüsünün En Şiddetli Darbesi: "Ateşli Pegasus" Dünya'ya Doğru Geliyor

Yazar: Uliana S.

Güneş'te X5.1 patlaması sırasında Ateşli Pegasus

11 Kasım 2025 tarihinde Güneş'te meydana gelen ve tüm bilim camiasının dikkatini çeken olağanüstü bir olay yaşandı. Güneş yüzeyinde gerçekleşen devasa bir X5.15 sınıfı parlama sonucunda, kısa bir an için devasa bir ateşli Pegasus'u andıran bir görüntü ortaya çıktı. Bu şiirsel fenomen, ne yazık ki, gerçek bir tehlikenin habercisiydi. Güneş'in bu beklenmedik ve güçlü patlaması, mevcut 25. Güneş döngüsünün en belirgin ve potansiyel olarak en yıkıcı olayı olarak kaydedildi. Bu tür X sınıfı patlamalar, genellikle Dünya'nın teknolojik altyapısı ve uzaydaki varlıkları için ciddi riskler taşır, bu yüzden "Ateşli Pegasus" görüntüsü bilim insanları için hem hayranlık uyandırıcı hem de endişe vericiydi.

X5.1 Parlaması 11.11.2025 tarihli

Yaklaşık 12:00 UTC civarında gerçekleşen parlamanın hemen ardından, uzay gözlemevleri muazzam bir koronal kütle atımı (CME) tespit etti. Güneş'in yüzeyindeki üç farklı aktif bölge, aynı anda büyük miktarda manyetik plazma yapılarını gezegenler arası uzaya fırlattı. İlk veriler, atımın çekirdeğinin Güneş-Dünya hattından 20 derecelik bir sapma gösterdiğini işaret ediyordu. Bu açısal sapma, jeomanyetik fırtınanın şiddetinin azalabileceği yönünde başlangıçta bir umut ışığı yaratmıştı. Ancak bu iyimserlik, olayların hızla gelişmesiyle kısa sürdü ve bilim insanları durumu yakından takip etmeye devam etti.

Tek bir videoda üç koronal kütle atımı.

Ne var ki, karamsar tahminler çok geçmeden gerçekleşmeye başladı. Yaklaşık 18:00 UTC sularında, Dünya'dan 1,5 milyon kilometre uzakta, kritik L1 Lagrange noktasında konumlanmış uzay araçları, hızla yaklaşan güneş protonları bulutu tarafından vuruldu. Bu protonlar, genellikle bir CME'nin öncüsü olarak kabul edilir. Dedektörlerde gözlemlenen, geçmişteki tarihi jeomanyetik fırtınalardan önce de görülen karakteristik "gürültüler" veya parazitler, ana plazma bulutunun doğrudan gezegenimize doğru ilerlediğini kesin olarak doğruladı. Bu durum, uzay hava durumu uzmanlarının endişelerini artırarak, potansiyel bir doğrudan darbe senaryosunu güçlendirdi.

NOAA modeli kanibal bir CME gösteriyor

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tarafından 12 Kasım günü yaklaşık 00:30 UTC'de yayımlanan detaylı hesaplamalar, olayın aşırı niteliklerini teyit etti ve bu olayı mevcut 25. güneş döngüsünün rekor seviyedeki en güçlü olayı olarak nitelendirdi. NOAA, yayımladığı uyarıda, bu devasa plazma kütlesinin öncü etkisinin önümüzdeki saatlerde Dünya'ya ulaşabileceği konusunda ciddi bir uyarıda bulundu. Bu, uzay hava durumu uzmanlarının, özellikle uydu iletişim sistemleri, elektrik şebekeleri ve GPS navigasyonu üzerindeki potansiyel etkileri değerlendirmesi gerektiği anlamına geliyordu.

Beklenen üç plazma bulutundan ilkinin ön cephesi, 12 Kasım sabahı L1 noktasındaki uydulara ulaştı. Tahminlere göre, bu ilk bulutun gün içinde Dünya'ya varması bekleniyor. Ancak asıl büyük tehdit, X5.15 patlamasından kaynaklanan, rekor hızda hareket eden üçüncü ve en güçlü atımdan geliyor. Bilim insanları, bulutların yol boyunca birleşip birleşmeyeceği ve böylece tek bir devasa şok cephesi oluşturup oluşturmayacağı konusunda kesin tahminler yapmaktan kaçınıyorlar, zira bu durum etkinin gücünü belirleyecek kritik bir faktör olacaktır. Tüm modellerin hemfikir olduğu tek nokta, gezegenimizin 24 saat içinde benzeri görülmemiş üç darbeden oluşan bir diziye dayanmak zorunda kalacağıdır; bu serinin zirvesinin ve en şiddetli etkisinin ise 12-13 Kasım 2025 tarihlerinde yaşanması beklenmektedir. Bu olay, modern uzay çağı için önemli bir test teşkil etmektedir.

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.