Tianwen-1, Yıldızlararası Misafir 3I/ATLAS'ı Kaydetti: Kozmik Konuk Hakkında Yeni Veriler

Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), Tianwen-1 misyonunun yörünge modülünün, yıldızlararası kuyruklu yıldız 3I/ATLAS'ı başarıyla gözlemlediğini resmen teyit etti. Bu kozmik karşılaşma, söz konusu nesneye yaklaşık 30 milyon kilometre gibi nispeten yakın bir mesafede gerçekleşti. Bu, Güneş Sistemi dışından gelen cisimlerle şimdiye kadar kaydedilen en yakın temaslardan biri olma özelliğini taşıyor. Yörünge aracı tarafından toplanan ve işlenen veriler, bilim insanlarına kuyruklu yıldızın belirgin hatlarını yakalama ve uzaydaki hareketini gösteren dinamik bir animasyon oluşturma imkanı sundu. Bu tür bir gözlem, kendi yıldız sistemimizin sınırlarının ötesindeki evrensel olaylara dair bilimsel anlayışımızı önemli ölçüde genişletmektedir.

3I/ATLAS olarak adlandırılan bu cisim, 1 Temmuz 2025 tarihinde Şili'de bulunan ATLAS teleskobu tarafından keşfedildi. Bu keşif, 'Oumuamua (2017) ve 2I/Borisov'dan (2019) sonra, başka yıldız sistemlerinden geldiği kesinleşen üçüncü misafirdir. Nesnenin yörüngesinin hiperbolik olması, kökeninin yıldızlararası olduğunu şüpheye yer bırakmayacak şekilde kanıtlamaktadır. Araştırmacılar, kuyruklu yıldızın 3 ila 11 milyar yıl arasında bir yaşa sahip olabileceğini ve Samanyolu Galaksisi'nin merkezi bölgelerinde doğmuş olabileceğini varsayıyorlar.

Kuyruklu yıldızın yörünge hareketine gelince, Güneş'e en yakın geçiş noktası olan günberiyi (perihelion) 29 ve 30 Ekim 2025 tarihlerinde tamamladı. Bu esnada Güneş'e olan uzaklığı yaklaşık 1,4 astronomik birim (yaklaşık 210 milyon kilometre) olarak ölçüldü ve Mars'ın yörüngesinin içinden geçti. 3I/ATLAS'ın Dünya'ya en yakın yaklaşımının ise 19 Aralık 2025 tarihinde, yaklaşık 1,8 AB (yaklaşık 269 milyon kilometre) mesafede gerçekleşmesi beklenmektedir. Bu kronolojik veriler, nesnenin Güneş Sistemi içindeki seyahatini net bir şekilde ortaya koymaktadır.

3I/ATLAS'ın incelenmesi, bilim camiasında yoğun bir tartışma ortamı yarattı. Harvard'dan astrofizikçi Avi Loeb, nesnenin yörüngesinin Güneş Sistemi düzlemiyle örtüşmesi ve retrograd (geriye dönük) hareketi gibi alışılmadık özelliklerine dikkat çekerek, olası yapay bir kökene dair varsayımları gündeme getirdi. Bu durum, bilimsel çevrelerde büyük yankı uyandırdı. Ancak, NASA ve ESA gibi önemli kurumların temsilcileri de dahil olmak üzere uzmanların büyük çoğunluğu, 3I/ATLAS'ın, Güneş'e doğru yönelen kuyruğu ve nikel içeriği yüksek, demir içeriği düşük kimyasal yapısı gibi tuhaflıklarına rağmen doğal bir kuyruklu yıldız olduğu görüşünde diretiyor. Uzay teleskoplarından elde edilen verilere göre, bu kuyruklu yıldız karakteristik olmayan mavi bir renk tonu kazandı ve doğrudan bir güneş plazması püskürmesiyle çarpışarak, kaydedilmesi oldukça nadir bir olaya sahne oldu.

Temmuz 2020'de fırlatılan Tianwen-1 görevi, yıldızlararası bir konuğu gözlemlemeden önce de Mars araştırmalarına önemli katkılar sağlamıştı. Şubat 2021'de Kızıl Gezegen'in yörüngesine başarıyla yerleşen yörünge aracı, gezegenin yüzeyinin 80 metre derinliğine kadar incelemeler yaparak, yaklaşık 3 milyar yıl önceki su aktivitesine dair kanıtlar buldu. Bu kapsamlı misyon, ayrıca bir iniş modülü ve Mayıs 2022'de uyku moduna geçen Zhurong gezginini de içeriyordu. CNSA, şimdi de Mars'tan örnek getirmeyi hedefleyen ve 2028 yılı için planlanan bir sonraki aşama olan Tianwen-3 misyonu için uluslararası ortaklar arayışındadır.