Kuzey Afganistan'ı Vuran 6.3 Büyüklüğündeki Deprem Tarihi Alanlara Zarar Verdi

Kuzey Afganistan, 3 Kasım 2025 tarihinin erken saatlerinde meydana gelen 6.3 büyüklüğündeki şiddetli bir depremle sarsıldı. Bu sarsıntı, yakın zamanda yaşanan felaketlerin yaralarını sarmaya çalışan topluluklara ağır bir darbe daha indirdi. Karanlık çöktükten sonra gerçekleşen bu sismik olay, etkilenen illerde yaygın can kaybı ve yapısal çökme korkularını hemen beraberinde getirdi. Bölge halkı, zaten zorlu koşullar altında yaşarken, bu yeni felaketle bir kez daha sınanmış oldu.

ABD Jeolojik Araştırma Kurumu (U.S. Geological Survey), depremin merkez üssünü Samangan Eyaleti'ndeki Khulm'un yaklaşık 22 kilometre batısında belirledi. Sarsıntının 28 kilometrelik nispeten sığ bir derinlikte meydana gelmesi, yüzeydeki sarsıntının etkisini önemli ölçüde artırarak yerel altyapıyı ciddi şekilde zorladı. İlk veriler trajik kayıpları doğruladı. Afganistan Sağlık Bakanlığı, en az 20 kişinin hayatını kaybettiğini ve 534'ten fazla kişinin yaralandığını duyurdu. Yetkililer, arama ve hasar tespit çalışmalarının ilerlemesiyle birlikte bu rakamların artma ihtimali bulunduğuna dair uyarıda bulundu. Balkh ve Samangan eyaletleri, afetten en çok etkilenen bölgeler olarak kayıtlara geçti.

Depremin ardından hasarın boyutu hızla ortaya çıkarken, ülkenin kültürel mirasının korunmasına yönelik endişeler de yükseldi. Özellikle Balkh Eyaleti sınırları içinde yer alan, Mazar-e-Şerif'teki tarihi Mavi Cami (Blue Mosque) gözle görülür hasar gördü. Gelen raporlar, caminin dikkat çekici minarelerinden birinin bazı bölümlerinin kısmen çöktüğünü gösterdi. Bu son sarsıntı, bölgenin sismik açıdan ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha kanıtladı.

Bu son felaket, bölgenin yaşadığı felaket zincirine eklenmiş oldu. Zira, 31 Ağustos 2025 tarihinde Doğu Afganistan'da meydana gelen ve 2.200'den fazla kişinin ölümüne yol açan yıkıcı 6.0 büyüklüğündeki depremin hemen ardından geldi. Üst üste gelen bu büyük sarsıntıların kümülatif etkisi, yerel yönetimlerin ve yardım kuruluşlarının kaynakları üzerinde muazzam bir baskı oluşturmaktadır. Bu durum, bölgedeki insani krizi derinleştirmektedir.

Tırmanan insani duruma cevap vermek amacıyla, Birleşmiş Milletler acil bir yardım çağrısı yayımlayarak yaklaşık 140 milyon ABD doları talep etti. Bu fon, son felaket nedeniyle yaşamları altüst olan yaklaşık yarım milyon insana hayati destek sağlamak üzere tahsis edildi. Savunma Bakanlığı'na bağlı ekipler de dahil olmak üzere, kurtarma ve acil yardım birimleri, yaralıları tahliye etmek ve etkilenen ailelere destek olmak üzere hızla bölgeye sevk edildi. Jeolojik analizler, bölgenin Hint ve Avrasya tektonik plakalarının çarpışması nedeniyle yüksek sismik aktiviteye sahip olduğunu doğruluyor. Bu gerçek, bölge sakinlerinin olası artçı sarsıntılara karşı sürekli teyakkuzda kalmalarının zorunlu olduğunu gösteriyor.