Alpler Üzerinde Süper Hücre Fırtınaları Artıyor: İklim Değişikliğinin Etkileri

Düzenleyen: Tetiana Martynovska 17

Alpler'in kuzey yamaçlarında süper hücre fırtınalarının sıklığında önemli bir artış yaşanacağı öngörülüyor. ETH Zürih ve Bern Üniversitesi'nden araştırmacıların çalışmaları, küresel sıcaklıklarda yaşanacak 3 derecelik bir artışın, bu güçlü ve dönen fırtınaların sıklığını yüzde 50'ye kadar yükseltebileceğini gösteriyor. Bu fırtınalar, şiddetli rüzgarlar, sağanak yağışlar, büyük dolu taneleri ve hatta hortumlar gibi yıkıcı hava olaylarına neden olarak tarım, altyapı ve insan yaşamı için ciddi riskler taşıyor.

Yapılan yeni bir yüksek çözünürlüklü iklim modeli çalışması, 2016-2021 yılları arasındaki süper hücre fırtınalarının oluşumunu başarıyla tahmin etti. Bu model, atmosferdeki hava hareketlerinin daha hassas bir şekilde anlaşılmasına olanak tanıyarak, gelecekteki hava durumu olaylarına karşı hazırlıklı olmayı ve zararları azaltmayı hedefliyor. Süper hücreler, Avrupa'nın en yoğun hava olaylarından biri olarak kabul ediliyor ve özellikle yaz aylarında Akdeniz havzasında ise sonbaharda daha sık görülüyor.

Araştırmanın bulguları, Alpler'in süper hücre fırtınaları için bir 'sıcak nokta' olduğunu doğruluyor. Mevcut iklim koşullarında, Alpler'in kuzeyinde sezon başına ortalama 38, güneyinde ise 61 süper hücre fırtınası gözlemleniyor. Ancak, küresel sıcaklıkların 3 derece artmasıyla birlikte, bu sayının kuzeyde yüzde 52, güneyde ise yüzde 36 oranında artması bekleniyor. Avrupa genelinde ise toplamda yüzde 11'lik bir artış öngörülüyor, ancak bu artışın bölgesel farklılıklar göstereceği de belirtiliyor. Örneğin, Orta ve Doğu Avrupa'da fırtına aktivitesinin artması beklenirken, İber Yarımadası ve Fransa'nın güneybatısında bir azalma görülebilir.

Bilim insanları, bu türden şiddetli hava olaylarının artışının, iklim değişikliğinin doğrudan bir sonucu olduğunu vurguluyor. 2023 yılında Avrupa'da yaşanan şiddetli konvektif fırtınaların yaklaşık 55 milyar euroluk hasara yol açtığı ve bu durumun, süper hücre fırtınalarının ekonomik etkilerini de gözler önüne serdiği belirtiliyor. Bu nedenle, gelecekteki hava durumu olaylarına karşı daha iyi tahmin yöntemleri geliştirmek ve risk yönetimi stratejilerini güçlendirmek büyük önem taşıyor. Bu araştırmalar, iklim değişikliği politikaları ve afet hazırlık planlamaları için de önemli veriler sunuyor.

Kaynaklar

  • National Geographic

  • Hungarian Teacher Programme (16-23 August 2025)

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.