Kazakistan'ın Mangistau bölgesinde yakın zamanda gerçekleştirilen bilimsel keşif gezileri, bir zamanlar geniş bir alana yayılan Tethys Okyanusu'nun varlığına dair doğrudan kanıt teşkil eden çarpıcı peyzaj oluşumlarını gün yüzüne çıkardı. Milyonlarca yıllık bir geçmişe sahip olan bu çok katmanlı yamaçlar ve büyüleyici kanyonlar, araştırmacılar için çağların jeolojik tarihini gözler önüne sermektedir. Uzman Gauhar Yesirkepova liderliğinde yürütülen çalışmalar, bu toprakların tarih öncesi denizin suları altında kaldığı döneme ait tortul kanıtların kayıt altına alınmasını sağlamıştır.
Kazakistan'ın sembollerinden biri olan Bokty Dağı, Kretase kireçtaşından oluşmuş simetrik, çok renkli bir katmanlaşma sergilemektedir. Bu yapı, kadim deniz tortulanma süreçlerinin doğrudan bir sonucudur. Taşa kazınmış bu tür kanıtlar, gezegenin kesintisiz dönüşüm döngüsünü anlatmaktadır. Çok katmanlı bir tatlıya benzetilmesi nedeniyle bu lakabı alan Kızılkum Kanyonları ise, bölgeyi şekillendiren uzun süreli jeolojik aktiviteyi yansıtmaktadır. Bu desenler, en sağlam yapıların bile maddenin ebedi hareketinin yalnızca geçici bir tezahürü olduğunu hatırlatmaktadır.
Özellikle ilgi çekici olan nokta ise Ybızty-sai Vadisi'dir. Buradaki kireçtaşı duvarları, petekleri andıran hücresel bir yapıyla doludur. Bu dokular, 40 milyon yıldan daha uzun bir süre önce çökelmiş deniz organizmalarının ve minerallerin izlerini muhafaza etmiştir. Bu tür bulgular, yaklaşık bir milyar yıl boyunca varlığını sürdüren ve Gondvana ile Lavrasya süper kıtalarını birbirinden ayıran Tethys havzasının paleocoğrafyasının yeniden inşasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Tethys Okyanusu, adını 1893 yılında Avusturyalı jeolog Eduard Suess tarafından Antik Yunan deniz tanrıçası Tethys'ten almıştır ve Pangea'yı bölen kilit bir unsurdu. Günümüzde Akdeniz, Karadeniz ve Hazar Denizi gibi büyük su kütleleri, bu kadim okyanusun kalıntıları olarak kabul edilmektedir.
Yakınlarda bulunan Torysh Vadisi'nde, eski okyanusun dibinde, çapları 4 metreye ulaşan taş küreler veya konkresyonlar keşfedilebilmektedir. Bu oluşumların yaşının 40 ila 60 milyon yıl arasında olduğu tahmin edilmektedir ki, bu da Tethys'in var olduğu döneme denk gelmektedir.
Bu formasyonların incelenmesi, mevcut kıtaların devasa bir ayrışma sürecinin sonucu olduğunu anlamamızı sağlamaktadır; bu süreç sonucunda deniz derinliklerinin yerini Alpler ve Himalayalar gibi sıradağlar almıştır. Kazakistan'daki bu manzaralar, büyük gezegensel etkileşimin donmuş anlarıdır ve bizleri, bu kesintisiz varoluş zincirindeki yerimizi daha derinlemesine düşünmeye davet etmektedir.
Araştırmacılar, Dünya'nın evriminin ve onun sonsuz yaratıcı dürtüsünün ölçeğini kavrayabilmek için bu tür doğal anıtların korunmasının ve incelenmesinin hayati önem taşıdığını vurgulamaktadırlar. Jeolog Gauhar Yesirkepova bu durumu şu sözlerle özetliyor: "Her katman, zamanın müziğidir. Okyanus çekildi, ancak şarkısı taşta yankılanmaya devam ediyor."