Sina Yazıtları Musa'ya İşaret Ediyor Olabilir: En Eski İbranice Dışı Kayıt Tartışması

Düzenleyen: Tetiana Martynovska 17

Mısır'ın Sina Yarımadası'ndaki Serabit el-Hâdim bölgesinde bulunan antik yazıtlar, Musa'ya dair bilinen en eski İbranice dışı referansları barındırabileceği iddialarıyla yeniden gündeme geldi. Bağımsız araştırmacı Michael S. Bar-Ron, bu yazıtların bazılarında "Bu Musa'dan" (zot m'Moshe) gibi ifadelerin yer aldığını öne sürüyor. Yaklaşık 3.800 yıl öncesine, Orta Tunç Çağı'na tarihlenen bu yazıtlar, ilk olarak 20. yüzyılın başlarında arkeolog Sir Flinders Petrie tarafından keşfedildi.

Yazıtlar, Firavun III. Amenemhat döneminde (MÖ yaklaşık 1800) Sami işçiler tarafından kullanılan Proto-Sinaitic alfabesiyle yazılmış. Bar-Ron'un analizi, bu yazıtlarda Mısır hiyerogliflerini bilen ancak gelişmekte olan bir alfabeyle çalışan tek bir yazıcının izlerini taşıdığını gösteriyor. Eğer doğrulanırsa, bu bulgu, İncil'deki Musa figürünü antik Mısır'daki tarihi olaylarla ilişkilendiren somut bir kanıt sunabilir.

Ancak bu iddia, akademisyenler arasında tartışmalara yol açtı. British Columbia Üniversitesi'nden Mısırbilimci Dr. Thomas Schneider, bu yorumu kanıtlanmamış ve yanıltıcı olarak nitelendirerek metodolojiyi sorguladı. Schneider, harflerin keyfi olarak tanımlanmasının antik tarihi çarpıtabileceği konusunda uyarıyor.

Bar-Ron'un çalışmaları, yazıtların dini çatışmaları da yansıttığını gösteriyor. Bazı yazıtlar, Mısır tanrıçası Hathor'a (yerel olarak Baalat olarak da bilinen) adanmışken, bazılarında bu tanrıçanın isimlerinin üzerinin çizildiği ve İbrani tanrısı El'e övgüler yazıldığı görülüyor. Bu durum, Musa'nın Mısır'dan ayrılışını anlatan İncil'deki olayları çağrıştırabilecek bir dini kopuşa işaret ediyor olabilir.

Bar-Ron'un danışmanı Dr. Pieter van der Veen gibi bazı uzmanlar ise bu yorumları destekleyerek, "Kesinlikle haklısın, ben de böyle okuyorum, hayal ürünü değil!" şeklinde görüş belirtmişlerdir. Bu yazıtların yeniden incelenmesi, Sami işçilerin antik Mısır'daki kültürel ve dilsel dünyasına dair eşsiz bir bakış sunuyor. Bu bulguların doğrulanması, Musa'nın tarihsel bir figür olarak varlığına dair ilk arkeolojik kanıtı sağlayabilir ve İncil çalışmaları için büyük anlam taşıyabilir.

Ancak kesin sonuçlara varmak için daha fazla bilimsel inceleme gerekmektedir. Bu keşifler, alfabe tarihinin gelişiminde de önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilmektedir. Proto-Sinaitic yazı sistemi, Fenike alfabesinin ve dolayısıyla günümüzdeki birçok modern alfabenin atası olarak görülmektedir.

Kaynaklar

  • New York Post

  • Egyptian inscription may contain oldest non-biblical reference to Moses

  • ‘This is from Moses’: Newly imaged Sinai inscriptions revive Exodus-era alphabet debate

  • Ancient Egyptian mystery markings in turquoise mine may be 'message written by Moses himself'

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.

Sina Yazıtları Musa'ya İşaret Ediyor Olabi... | Gaya One