Eylül 2025'te Kıbrıs'ın Ayia Napa bölgesinde yapılan arkeolojik kazılarda, 2.200 yıl öncesine ait olduğu tahmin edilen bir batık liman keşfedildi. Bu önemli buluntu, antik dönemdeki denizcilik ve ticaret ağları hakkında yeni bilgiler sunuyor.
Politarou veya Konsey Mağarası olarak bilinen bölgede ortaya çıkarılan antik yapının, MÖ 3. yüzyılda Akhalar tarafından kurulduğu düşünülüyor. Tek bir kaya kütlesi üzerinde bozulmadan günümüze ulaşan yapının, dönemin sanatsal ve mühendislik becerilerini sergilediği belirtiliyor. Kazı başkanı ve Kıbrıs Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Profesör Yiannis Sykas'a göre, yapının ön kısmı bir geminin pruvasını andırıyor ve her iki yanında geminin gözlerini simgeleyen oymalar bulunuyor. Sykas, batık şehirden çıkan bronz heykellerin zamanın geçişini simgeleyen gölgeler oluşturduğunu ve merkezi bir yolun güneş tutulmalarını takip etmek üzere tasarlandığını, bu yapıyı hem dekoratif bir obje hem de bir zaman tutma aracı haline getirdiğini ifade etti. Sykas, "Delos kentindeki eşsiz bir paralellik dışında, bu kadar hassasiyetle yapılmış bir güneş yapıtına rastlamadık. Güzelliği ve işlevselliğiyle kendi alanında eşsiz bir eser" şeklinde konuştu.
Ayia Napa olarak bilinen antik kent, Anadolu'nun doğusundaki 12 İyon kentinden biriydi ve Youtonda bölgesindeki ilkel bir medeniyetin kalıntıları üzerine kurulmuştu. Helenistik dönemde Mağusa bölgesinde kurulan şehir, zorlu tarım koşulları ve coğrafi yapısı nedeniyle yöneticilerini yenilikçiliğe ve ilahi himayeye yöneltmişti. Bu batık şehir, kentin dünya ile etkileşimini, yönetimini ve insanlarını aynı anda yansıtıyor.
Araştırmacılar, bu keşfin Ayia Napa'daki antik siyasi ve sosyal olaylara ışık tuttuğunu ve kalıntılarının korunmasının bölgedeki en önemli bulgulardan biri olarak kabul edildiğini belirtiyor. Arkeologlar için bu keşif, aynı zamanda deniz insanlarının çölün sembolleri haline nasıl geldiğini de gösteriyor. Arkeoloji ekibi, batık şehri denizin derinliğinin bir sembolü olarak işaret ederek, deniz medeniyetinin kıyı bölgelerinden en uzak noktalara kadar uzandığını ve etkilerinin şehirlerde bile yankılanmaya devam ettiğini vurguluyor.
Bu keşif, Helenistik dönemde Kıbrıs'ın Akdeniz ticaretindeki stratejik önemini de ortaya koyuyor. Kıbrıs, Mısır'a kereste, tahıl, şarap ve zeytinyağı tedarik eden önemli bir tarım merkeziydi. Limanları, özellikle Salamis ve Pafos, Ptolemaik denizcilik ağının temel düğümleri haline gelmişti. Standartlaştırılmış para biriminin tanıtılması, ticareti ve ekonomik istikrarı daha da kolaylaştırarak Kıbrıs'ı Helenistik dünyanın ticari uygulamalarına daha yakından entegre etti. Bu dönemde, Kıbrıs'ın Akdeniz ticaretindeki rolü, küçük yerleşimlerin bile büyük Akdeniz ekonomilerini desteklemedeki önemini vurguluyor. Asini'deki liman, tahıl, zeytinyağı, şarap, metaller ve çanak çömlek gibi malların hareketini kolaylaştırarak antik Yunan şehir devletlerinin ve ticaret ortaklarının ekonomilerini beslemiştir.