Çanakkale'nin Ezine ilçesinde bulunan Alexandria Troas Antik Kenti'nde yürütülen arkeolojik kazılar, bu sezon önemli keşiflere sahne oluyor. Kazı çalışmaları, yaklaşık 2.000-3.000 kişilik kapasiteye sahip bir odeon (konser ve tiyatro salonu) ile şehrin agorasındaki anıtsal bir stoanın (sütunlu galeri) ortaya çıkarılmasına odaklanmış durumda.
MÖ 310 civarında Büyük İskender'in komutanlarından Antigonos tarafından kurulan ve daha sonra Büyük İskender anısına Lysimakhos tarafından yeniden adlandırılan Alexandria Troas, stratejik konumuyla Ege Denizi'nden Anadolu içlerine uzanan ticaret yollarının kesişim noktasında yer alıyordu. Roma İmparatorluğu döneminde, özellikle İmparator Augustus tarafından MÖ 1. yüzyılda bir Roma kolonisi haline getirilmesiyle büyük bir gelişme gösteren kent, 1. yüzyıl ile 4. yüzyıllar arasında 100.000'e varan bir nüfusa ev sahipliği yapmıştır. Kent, MÖ 188'de "özgür ve özerk şehir" statüsüne kavuşmuş, İmparator Hadrian döneminde ise imar faaliyetleri hızlanmıştır.
Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Erhan Öztepe liderliğindeki kazı ekibi, 2011 yılından bu yana kentin kamu yaşamının merkezi olan forum alanında çalışmalarını sürdürüyor. Bu yılki araştırmalar, daha önce yeterince incelenmemiş olan odeon ve anıtsal stoa kompleksine yoğunlaşmış durumda. Prof. Dr. Öztepe, odeonun, bölgedeki diğer örnekleriyle benzerlik gösteren önemli bir yapı olacağını belirtiyor. Odeonun korunmuş dış duvarlarına göre yaklaşık 3.000 kişiye kadar kapasiteli olduğu tahmin ediliyor ve kazılarda oturma alanları olan 'cavea'nın gün yüzüne çıkarılması için çalışmalar devam ediyor.
Odeonun yakınında 2006 yılında bulunan ve İmparator Hadrian dönemine ait olduğu belirlenen bir yazıtta, Dionysos sanatçıları için festivaller ve ödüllerden bahsedilmesi, kentteki canlı tiyatro ve sanat kültürüne işaret ediyor. Bu tür yazıtlar, İmparator Hadrian'ın sanata ve sanatçılara verdiği önemi de gözler önüne seriyor.
Kazılarda ayrıca agoraya bağlı anıtsal bir yapı kompleksi de ortaya çıkıyor. Bu kompleks, şehrin ana doğu-batı caddesi olan dekumanus'a bağlanan yer altı tonozlu bir koridoru, yani kriptoportikusu içeren bir stoayı barındırıyor. Kriptoportikusun üzerini kaplayan çökmüş tonoz taşlarının temizlenmesiyle daha fazla kazı yapılması hedefleniyor. Geçen yıl keşfedilen kapılar, mevcut kazı alanının arkasında yaklaşık yedi metre yüksekliğinde odaların bulunduğunu düşündürüyor.
Alexandria Troas, Roma tarihinde özel bir statüye sahipti ve imparatorluk tarafından bilinçli olarak geliştirildi. Ancak, şehrin büyük bir kısmı, özellikle konut alanları henüz kazılmamış durumda. Özel mülkiyet ve mevzuat gibi nedenlerle kazı yapılamayan bu alanların incelenmesi, şehrin evrimiyle ilgili önemli sorulara yanıt verebilecek.