ABD ve Nvidia/AMD Anlaşması: Gelir Paylaşımı Modeli Yeni Sektörlere Yayılabilir mi?

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, 13 Ağustos 2025'te yaptığı açıklamada, yarı iletken şirketleri Nvidia ve AMD ile yapılan %15'lik gelir paylaşımı anlaşmasının diğer sektörler için bir model teşkil edebileceğini belirtti. Bu adım, ABD'nin Çin ile olan teknolojik rekabetinde yeni bir döneme işaret ederken, ulusal borcun azaltılmasına yönelik de bir çaba olarak görülüyor. Anlaşma kapsamında, Nvidia ve AMD, belirli yapay zeka çiplerini Çin'e satabilecek ve bu satışlardan elde edilen gelirin %15'i ABD hükümetine aktarılacak.

Bessent, bu düzenlemenin Başkan Donald Trump'ın bir fikri olduğunu ve ABD vergi mükelleflerinin bu satışlardan faydalanmasını sağlayacağını ifade etti. Elde edilen gelirin ulusal borcun azaltılmasına katkıda bulunması hedefleniyor. Bu durum, ABD'nin teknoloji ihracat politikalarında daha önce görülmemiş bir yaklaşım olarak dikkat çekiyor. ABD'nin Çin'e yönelik teknoloji ihracatını kısıtlama politikaları, yarı iletken sektöründe önemli etkilere yol açtı. Bu yeni gelir paylaşımı modeli, ABD'nin hem ulusal güvenlik endişelerini gidermeye hem de ekonomik çıkarlarını korumaya yönelik bir denge unsuru olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, bu tür anlaşmaların, ülkelerin teknolojik ilerlemelerini finanse etmelerine ve aynı zamanda küresel ekonomik dengeleri kendi lehlerine çevirmelerine yardımcı olabileceğini belirtiyor. Ancak, bu yaklaşımın potansiyel riskleri de bulunuyor; bazı eleştirmenler, bu tür modellerin kısa vadeli kazançları güvenlik endişelerinin önüne koyabileceği ve Çin'in ileri düzey yapay zeka araçlarına erişimini kolaylaştırabileceği uyarısında bulunuyor. Ayrıca, bu durumun küresel ticaret savaşlarını daha da alevlendirebileceği ve teknoloji ekosisteminde güven erozyonuna yol açabileceği de dile getiriliyor.