Selkirk Rex: Genetik Bir Anomali Nasıl Bir Irka Dönüştü?

Kendine özgü kıvırcık tüy yapısıyla öne çıkan Selkirk Rex kedi ırkının kökeni, 1987 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Montana eyaletinde meydana gelen spontane bir genetik mutasyona dayanmaktadır. Bu dikkat çekici olay, sıradan bir kedi batınında gözlemlendi; Miss DePesto adı verilen yavru kedi, sadece kıvırcık tüylere değil, aynı zamanda kıvrımlı bıyıklara (vibrissae) da sahipti. Bu ilk birey, günümüzdeki Selkirk Rex ırkının temelini oluşturmuştur.

Mutasyonu fark eden Amerikalı yetiştirici Jeri Newman, kıvırcıklık geninin baskınlığını kalıcı hale getirmek amacıyla bilinçli bir seleksiyon çalışması başlattı. Başlangıç aşamasında, mutasyona sahip kedi, İran (Persian) ırkından bireylerle çaprazlandı. Daha sonra, modern Selkirk Rex'in fiziksel özelliklerinin şekillenmesine katkıda bulunmak üzere Egzotik ve İngiliz kedileri de bu üreme programına dahil edildi. Irkın adındaki “Rex” takısı, dalgalı tüylü ırklar grubuna ait olduğunu ifade ederken, “Selkirk” ismi ise yetiştiricinin üvey babasının soyadından gelmektedir. Bu özel ırk, resmi olarak 1992 yılında tanınmıştır.

Irkın gelişiminde İran kedilerinin kullanılması nedeniyle, Selkirk Rex'lerde kalıtsal bir risk olan polikistik böbrek hastalığı (PKD) potansiyeli bulunmaktadır. Ancak, uygun ve özenli bir bakım sağlandığında, bu sevimli hayvanların yaşam süresi 15 yılı aşmakta, hatta bazı durumlarda 17 ila 20 yıla kadar uzayabilmektedir.

Fiziksel parametreler açısından Selkirk Rex'ler, orta ila büyük boyutlu ırklar kategorisinde yer alır. Erkekler, 7 kg ağırlık eşiğini rahatlıkla geçebilirler. Vücut yapıları kaslı ve sağlam olarak nitelendirilir; tıknaz bacakları, onlara adeta peluş bir oyuncak ayı görünümü kazandırır. Kürkleri hem kısa hem de uzun olabilir; ancak her iki tüy tipi de pelüş yumuşaklığında ve dalgalı bir dokuya sahiptir. Bu dalgalı yapı, bıyıkları ve kaşları da kapsar. Kıvırcıklığın belirginliği ise kedinin yaşına, cinsiyetine, iklim koşullarına ve mevsime göre değişkenlik gösterebilir.

Uzun tüylü Selkirk Rex bireylerinin bakımı, tüy topaklanmasını (koltuk) engellemek için hassasiyet gerektirir; buna karşın, kısa tüylü çeşitler tımara karşı daha az zahmetlidir. İlginç bir genetik özellik olarak, aynı batında hem baskın kıvırcıklık genine sahip yavrular hem de düz tüylü yavrular doğabilir; düz tüylü olanlar “Selkirk Straight” olarak adlandırılır.

Selkirk Rex'ler, genel olarak dengeli bir karaktere sahiptir. Sevgi dolu, oyuncu ve insanlara karşı yüksek düzeyde bağlılık göstermeleriyle bilinirler. Duygularını ifade ederken genellikle sessiz mırlamaları tercih ederler. Sıra dışı dış görünüşleri ile nazik ve arkadaş canlısı mizaçlarının bu uyumlu birleşimi, ırkın felinoloji (kedi bilimi) alanında önemli bir başarı olarak kabul edilmesini sağlamıştır.