Spotkanie Trumpa i Xi w Gyeongju: Szczyt APEC 2025 jako Arena Krytycznych Konfliktów

Szczyt Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC), odbywający się w południowokoreańskim Gyeongju w dniach od 27 października do 1 listopada 2025 roku, stał się platformą nie tyle do umacniania handlu wielostronnego, ile do rozwiązywania palących konfliktów bilateralnych. Głównym punktem zainteresowania było pierwsze bezpośrednie spotkanie Prezydenta USA Donalda Trumpa, który rozpoczął drugą kadencję 20 stycznia 2025 roku, z Przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej, Xi Jinpingiem.

Chociaż globalna uwaga skupiła się na tymczasowej deeskalacji w amerykańsko-chińskich wojnach handlowych, gospodarz szczytu, Korea Południowa, zmagała się z niespodziewanie poważnym impasem finansowym w relacjach ze swoim kluczowym sojusznikiem, Waszyngtonem.

I. Zawieszenie Broni w Wojnie o Surowce Krytyczne

Czynnikiem, który ostatnio zaostrzył stosunki między dwoma supermocarstwami, było niedawne zaostrzenie przez Pekin ograniczeń eksportowych dotyczących pierwiastków ziem rzadkich (PZR). Te 17 kluczowych minerałów jest niezbędnych dla sektorów zaawansowanych technologii, w tym dla produkcji mikroprocesorów oraz sprzętu wojskowego. Chiny, kontrolujące około 85% globalnych mocy przerobowych PZR, wykorzystały ten zasób jako potężną dźwignię geopolityczną.

W odpowiedzi na te posunięcia, administracja Trumpa zagrożyła wprowadzeniem dodatkowych 100-procentowych ceł na chińskie produkty. Jednakże, tuż przed rozpoczęciem szczytu, strony osiągnęły porozumienie ramowe, które tymczasowo zawiesza zarówno planowane amerykańskie cła, jak i chińskie restrykcje eksportowe.

Sekretarz Skarbu USA, Scott Bessent, potwierdził, że groźba wprowadzenia 100-procentowych taryf została "faktycznie zdjęta ze stołu" (effectively off the table), przyznając jednocześnie, że ta presja zapewniła negocjatorom znaczącą przewagę.

Rynek natychmiast zareagował na rozładowanie napięcia: akcje amerykańskich spółek wydobywczych koncentrujących się na PZR, takich jak MP Materials, Trilogy Metals i USA Rare Earth, odnotowały spadki w przedziale od 4,7% do 8,3%. Ten sygnał rynkowy wskazuje na chwilowe obniżenie premii za "bezpieczne" (niechińskie) źródła dostaw.

Co warte odnotowania, na dwa dni przed spotkaniem z Xi Jinpingiem, Prezydent Trump podpisał ramową umowę o współpracy w zakresie surowców krytycznych z premier Japonii, Sanae Takaichi. Jest to element długoterminowej strategii mającej na celu budowanie geopolitycznie bezpiecznych łańcuchów dostaw, obejmującej również partnerstwa z Australią i Malezją.

II. Krytyczny Impas w Rozmowach ROK–USA

Najostrzejszy konflikt na marginesie APEC rozegrał się między sojusznikami. Negocjacje dotyczące proponowanego przez Koreę Południową pakietu inwestycyjnego o wartości 350 miliardów dolarów amerykańskich w gospodarkę USA, który miał zapewnić obniżenie ceł na koreański eksport z 25% do 15%, znalazły się w krytycznym impasie (deadlock).

Prezydent Korei Południowej, Lee Jae-myung, publicznie oświadczył, że "metoda inwestowania, kwota inwestycji, harmonogram, a także sposób podziału strat i dystrybucji dywidend – wszystko to pozostaje przedmiotem sporu".

Kluczowe rozbieżności dotyczą struktury finansowej funduszu oraz bezpośredniego żądania administracji Trumpa dotyczącego "płatności z góry" gotówką (upfront payment). Doradca ROK ds. bezpieczeństwa narodowego, Wi Sung-lak, stwierdził, że Seul "obiektywnie i realistycznie nie jest w stanie wypłacić 350 miliardów dolarów w gotówce". Ponadto, Seul domaga się włączenia mechanizmu swapu walutowego do umowy, ponieważ Bank Korei ostrzegł, że roczne zobowiązania przekraczające 20 miliardów dolarów mogą doprowadzić do destabilizacji koreańskiej waluty (WON).

Według Prezydenta Lee, Seul nie podpisze porozumienia, które wyrządzi "katastrofalne szkody Korei Południowej". Ten impas stwarza bezpośrednie ryzyko dla koreańskich eksporterów, ponieważ opóźnienie grozi powrotem do 25-procentowych taryf USA na import z Korei.

III. Potencjał Dyplomatyczny i Ryzyka Regionalne

Na tle bitew handlowych, spotkanie w Gyeongju poruszyło również kwestię bezpieczeństwa regionalnego. Prezydent Trump wyraził gotowość do dialogu z przywódcą Korei Północnej, Kim Dzong Unem, o ile ten wykaże zainteresowanie. Chociaż amerykańscy urzędnicy próbowali zminimalizować plotki o natychmiastowym spotkaniu, ta deklaracja ponownie wywołała zaniepokojenie wśród sojuszników.

Analitycy wskazują, że potencjalne częściowe zniesienie sankcji wobec KRLD w zamian za ograniczone kroki w kierunku denuklearyzacji mogłoby sprowokować żądania Korei Południowej i Japonii dotyczące zezwolenia na posiadanie własnej broni jądrowej.

Tym samym, dla Korei Południowej, która zaplanowała również spotkanie Prezydenta Lee Jae-myunga z Przewodniczącym Xi Jinpingiem, szczyt APEC stał się testem wytrzymałości dla jej "pragmatycznej dyplomacji". Kraj ten musi balansować między agresją handlową Waszyngtonu, żądaniami swojego głównego sojusznika dotyczącymi "modernizacji sojuszu" (czyli przejęcia większej części ciężaru obronnego) a koniecznością utrzymania więzi gospodarczych z Pekinem.

Wyniki negocjacji w Gyeongju będą miały znaczący i długofalowy wpływ nie tylko na handel światowy, lecz także na stabilność sojuszy w regionie Indo-Pacyfiku.