Departament Stanu USA przedstawił swój najnowszy, doroczny raport dotyczący stanu praw człowieka na świecie za rok 2025, zwracając szczególną uwagę na Europę i Rumunię. Dokument sygnalizuje niepokojący trend pogarszania się sytuacji w zakresie praw człowieka w wielu krajach kontynentu, z wyraźnym naciskiem na kwestie wolności słowa oraz przejawy korupcji i ograniczeń demokratycznych.
We Francji raport odnotowuje poważne ograniczenia wolności wypowiedzi. Organizacje obrońców praw człowieka oraz specjaliści ONZ ds. środowiska wskazują na nadmierne stosowanie siły policyjnej wobec aktywistów ekologicznych, restrykcyjne zakazy demonstracji oraz potencjalne nadużywanie przepisów antyterrorystycznych. Dodatkowo, ustawa dotycząca „separatyzmu” nadal wpływa na swobodę zrzeszania się i wypowiedzi, a grupy społeczne i dziennikarze badający m.in. francuski handel bronią lub kwestie środowiskowe napotykają na przeszkody i zatrzymania.
W Wielkiej Brytanii kontrowersje budzi ustawa o bezpieczeństwie online (Online Safety Bill). Platforma X, należąca do Elona Muska, wyraziła obawy, że szeroki zakres regulacji i „nadmiernie rygorystyczne” podejście organów nadzorczych mogą zagrażać wolności słowa. Rząd brytyjski odpiera te zarzuty, twierdząc, że przepisy te nie ograniczają wolności wypowiedzi, a jedynie mają na celu ochronę dzieci przed szkodliwymi treściami.
Podczas 61. Konferencji Bezpieczeństwa w Monachium, wiceprezydent USA JD Vance skrytykował europejskich liderów za „odwrót” od wolności słowa i demokracji, sugerując, że największe zagrożenie dla kontynentu pochodzi z jego wnętrza, a nie z zewnątrz. Vance powołał się na sytuację w krajach takich jak Rumunia, gdzie jego zdaniem dochodzi do ograniczania swobód obywatelskich. Jego uwagi spotkały się z krytyką ze strony niemieckich urzędników, którzy uznali takie porównania za nieakceptowalne.
Sytuacja w Rumunii została opisana jako naznaczona uporczywą, poważną korupcją rządową i cenzurą. Raport wskazuje na istnienie wiarygodnych doniesień o okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniu przez władze. Niewydolność nadzoru sądowego i brak odpowiedzialności podważają niezależność i bezstronność systemu sprawiedliwości. Rumunia została również zidentyfikowana jako jeden z pięciu krajów UE, które systematycznie podważają rządy prawa, co obejmuje manipulacje sądowe i słabe egzekwowanie przepisów antykorupcyjnych.
Ogólnie rzecz biorąc, raport Departamentu Stanu USA podkreśla narastające obawy dotyczące praw człowieka w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem erozji wolności słowa. Te ustalenia stanowią ważny sygnał dla regionu, wskazując na potrzebę wzmocnienia ochrony podstawowych wolności i praw obywatelskich w obliczu współczesnych wyzwań.