Globalna gospodarka w 2025 roku: Świat adaptuje się do protekcjonizmu USA i reorganizacji łańcuchów dostaw

Rok 2025 przyniósł znaczące zaostrzenie polityki handlowej zainicjowane przez Stany Zjednoczone. Wprowadzenie kompleksowych ceł importowych uderzyło w kluczowych partnerów handlowych Waszyngtonu, obejmując Chiny, Kanadę, Meksyk oraz kraje Europy. Ten protekcjonistyczny zwrot okazał się punktem zwrotnym, wywołującym natychmiastowe i odczuwalne zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw, skutkując wzrostem kosztów produkcji i pogłębieniem niepewności na rynkach światowych.

Konsekwencje ekonomiczne tej decyzji szybko znalazły odzwierciedlenie w prognozach makroekonomicznych. Według szacunków Instytutu Ekonomii Międzynarodowej Petersona, przewiduje się spowolnienie wzrostu PKB Stanów Zjednoczonych o 0,23 punktu procentowego w ciągu 2025 roku, a następnie o 0,62 punktu procentowego w roku 2026. Dodatkowo, wskaźnik cen konsumpcyjnych w USA w 2025 roku wzrósł o 1 punkt procentowy powyżej wcześniej oczekiwanego poziomu, co bezpośrednio obciążyło siłę nabywczą amerykańskich konsumentów. Warto przypomnieć, że analitycy Moody's ostrzegali wcześniej, iż tak szeroko zakrojona podwyżka ceł mogłaby potencjalnie doprowadzić do utraty nawet 5,5 miliona miejsc pracy w USA i spadku gospodarki o 1,7%.

Sektory silnie zależne od handlu międzynarodowego, takie jak produkcja dóbr trwałych, górnictwo oraz rolnictwo, odnotowały spadek zatrudnienia. Było to wynikiem zarówno obniżonego popytu eksportowego, jak i drożejących surowców. Bezpośrednie straty ponieśli również partnerzy handlowi USA: realne dochody w Kanadzie skurczyły się o około 2%, w Meksyku o 2,7%, a w Chinach o 0,5%. Co ciekawe, w obliczu nasilającego się protekcjonizmu, niektóre państwa, które nie stały się głównymi celami taryf, takie jak Wielka Brytania i Turcja, odnotowały skromny wzrost. Było to możliwe dzięki rozszerzonemu dostępowi do rynków zwolnionych po reorientacji globalnych przepływów handlowych.

Świat biznesu zareagował przyspieszoną adaptacją. Korporacje masowo przenosiły moce produkcyjne lub anulowały niezrealizowane kontrakty. Aby uniknąć obciążeń taryfowych, część przedsiębiorstw zdecydowała się na relokację operacji logistycznych i produkcyjnych bezpośrednio na terytorium Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie, konsumenci musieli zmierzyć się z wyższymi cenami importowanej elektroniki i odzieży, co wywarło presję na budżety domowe.

Na arenie międzynarodowej obserwujemy przebudowę sojuszy. W odpowiedzi na protekcjonistyczne działania Waszyngtonu, Unia Europejska ogłosiła proporcjonalne środki zaradcze, które potencjalnie mogą dotknąć amerykański eksport o wartości do 26 miliardów euro. Mimo tych napięć, jak zauważa Bloomberg, globalna gospodarka wykazała ogólną odporność, unikając natychmiastowej recesji. Wynika to z faktu, że 85% światowego handlu odbywa się poza jurysdykcją amerykańską. Światowa Organizacja Handlu (WTO) podniosła nawet prognozę wzrostu światowego handlu towarami w 2025 roku z 0,9% do 2,4%, choć przewiduje spowolnienie w 2026 roku do 0,5% z powodu długoterminowego wpływu ceł.

Wojna handlowa z Kanadą i Meksykiem, która rozpoczęła się w lutym 2025 roku, wymusiła szybką regionalną reorganizację. Przykładem jest Kanada, która zaczęła importować więcej samochodów z Meksyku niż ze Stanów Zjednoczonych. Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych USA oszacowało, że wprowadzenie 25-procentowych ceł na towary z Kanady i Meksyku może zwiększyć roczne wydatki każdej amerykańskiej rodziny o około 1200 dolarów. Te wydarzenia stanowią silny impuls do poszukiwania wewnętrznych filarów wzrostu i rozwijania samowystarczalności w kwestiach produkcyjnych i finansowych.