Prezydent Rosji Władimir Putin wyraził zgodę na udzielenie Ukrainie gwarancji bezpieczeństwa, które mają przypominać te wynikające z Artykułu 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. Ta decyzja zapadła podczas niedawnego szczytu na Alasce, w którym uczestniczyli prezydent USA Donald Trump i prezydent Putin. W odpowiedzi na te wydarzenia, przywódcy europejscy udają się do Waszyngtonu na rozmowy z prezydentem Trumpem i prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, aby omówić szczegóły pokoju i gwarancji bezpieczeństwa. Zgodnie z oświadczeniem amerykańskiego specjalnego wysłannika Steve'a Witkoffa, zgoda Putina na gwarancje bezpieczeństwa w stylu NATO jest "przełomem", ponieważ po raz pierwszy Rosja zaakceptowała takie rozwiązanie dla Ukrainy. Artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi, że atak zbrojny na jednego członka jest traktowany jako atak na wszystkich członków, co zobowiązuje pozostałych do udzielenia pomocy. Choć szczegóły implementacji tych gwarancji pozostają niejasne, stanowią one potencjalne obejście długotrwałego sprzeciwu Rosji wobec członkostwa Ukrainy w NATO. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen z zadowoleniem przyjęła gotowość Stanów Zjednoczonych do wsparcia takich gwarancji, podkreślając, że Unia Europejska i "koalicja chętnych" są gotowe do podjęcia swojej części odpowiedzialności. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podziękował za sygnały wsparcia, jednocześnie zaznaczając, że kluczowe jest praktyczne działanie tych gwarancji, które muszą być opracowane we współpracy z Europą.
Kluczową przeszkodą w osiągnięciu porozumienia pozostaje żądanie Rosji dotyczące kontroli nad regionami Donbasu (Donieck i Ługańsk) w zamian za zakończenie ofensywy na południu Ukrainy. Prezydent Zełenski stanowczo odrzuca wszelkie ustępstwa terytorialne, podkreślając potrzebę sprawiedliwego zakończenia wojny i utrzymania integralności terytorialnej kraju. Europejscy przywódcy, w tym przedstawiciele Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Finlandii, wyrażają zaniepokojenie możliwością wywierania presji na Ukrainę w celu zaakceptowania niekorzystnych warunków. Podkreślają oni znaczenie silnych zobowiązań w zakresie bezpieczeństwa i pełnego udziału Ukrainy w negocjacjach terytorialnych. Spotkanie liderów europejskich z prezydentem Trumpem i prezydentem Zełenskim w Waszyngtonie ma kluczowe znaczenie dla dalszego przebiegu tych rozmów. Celem jest wypracowanie wspólnego stanowiska i zapewnienie, że wszelkie porozumienia będą respektować suwerenność i integralność terytorialną Ukrainy. Europejscy przywódcy podkreślają, że granice międzynarodowe nie mogą być zmieniane siłą, a Ukraina musi mieć możliwość samodzielnego decydowania o swojej przyszłości. W tym kontekście, Unia Europejska kontynuuje wspieranie aspiracji Ukrainy do członkostwa w UE, postrzegając je jako dodatkową gwarancję bezpieczeństwa. Ważnym aspektem dyskusji jest również kontekst historyczny, w tym odniesienia do Artykułu 5 NATO, który stanowi podstawę kolektywnej obrony Sojuszu. Artykuł ten, choć nigdy nie został formalnie wykorzystany w kontekście konfliktu zbrojnego, jest symbolem wzajemnego bezpieczeństwa. W obliczu obecnych wydarzeń, jego zasady nabierają nowego znaczenia w kontekście poszukiwania stabilnych gwarancji dla Ukrainy. Analizy wskazują, że choć gwarancje bezpieczeństwa mogą działać odstraszająco, ich wiarygodność zależy od gotowości do działania w sytuacjach kryzysowych, co było problemem w przypadku wcześniejszych porozumień, takich jak Memorandum Budapeszteńskie. Z perspektywy szerszego obrazu, te negocjacje otwierają drogę do głębszego zrozumienia dynamiki międzynarodowej i potrzeby budowania trwałego pokoju opartego na wzajemnym szacunku i bezpieczeństwie. Podkreślają one również rolę dialogu i współpracy w rozwiązywaniu złożonych problemów geopolitycznych, dając nadzieję na stabilniejszą przyszłość.