Decyzja podjęta 16 października 2025 roku przez Sąd Okręgowy w Warszawie stanowi bez wątpienia przełomowy moment w skomplikowanym międzynarodowym śledztwie dotyczącym aktów dywersji na gazociągach Nord Stream. Przypomnijmy, że uszkodzenia kluczowej infrastruktury energetycznej miały miejsce we wrześniu 2022 roku. Sędzia Dariusz Lubowski, przewodniczący składu orzekającego, postanowił oddalić wniosek ekstradycyjny złożony przez Republikę Federalną Niemiec. Wniosek ten dotyczył obywatela Ukrainy, Volodymyra Ż., który został zatrzymany na terytorium Polski na mocy europejskiego nakazu aresztowania w dniu 30 września 2025 roku.
Jak donoszą źródła, głównym powodem odrzucenia niemieckiego żądania była niewystarczająca argumentacja oraz zbyt ogólnikowy i nieprecyzyjny charakter dowodów dostarczonych przez prokuraturę niemiecką. Mecenas Tymoteusz Paprocki, obrońca zatrzymanego Ukraińca, nie krył satysfakcji, określając wydany werdykt jako jeden z najistotniejszych w najnowszej historii polskiego sądownictwa. Paprocki stanowczo argumentował, że obywatele Ukrainy nie mogą być ścigani za działania, które podjęli w kontekście obrony własnego kraju i walki z agresorem, co stanowi fundamentalną przesłankę w polskim porządku prawnym. Jednocześnie poddał w wątpliwość rzetelność oraz bezstronność potencjalnego postępowania sądowego prowadzonego na terenie Niemiec, wskazując na możliwe upolitycznienie sprawy. To orzeczenie wyraźnie akcentuje, że w sprawach o tak wrażliwym podłożu geopolitycznym, czystość proceduralna i solidność przedłożonych materiałów dowodowych są czynnikiem absolutnie decydującym dla polskiej Temidy.
Reakcja polityczna na warszawski wyrok była natychmiastowa i jednoznaczna. Premier Polski, Donald Tusk, publicznie poparł decyzję sądu, stwierdzając, że sprawa w tym kształcie jest zamknięta. Szef rządu przypomniał przy tym, że swoje stanowisko w kwestii ekstradycji podejrzanego, uznając ją za działanie „przeciw interesom Polski”, komunikował już wcześniej bezpośrednio zarówno byłemu kanclerzowi Niemiec Olafowi Scholzowi, jak i prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu. Incydent, w którym uszkodzono nitki gazociągów na dnie Morza Bałtyckiego, w rejonie położonym niedaleko duńskiej wyspy Bornholm we wrześniu 2022 roku, nadal pozostaje jednym z najbardziej palących i nierozwiązanych problemów międzynarodowej polityki bezpieczeństwa.
Warto podkreślić, że polska odmowa wpisuje się w szerszy trend orzeczniczy obserwowany w Europie. Zaledwie dzień wcześniej, 15 października 2025 roku, podobną decyzję podjął Sąd Najwyższy we Włoszech. Włoski sąd uchylił postanowienie o ekstradycji innego obywatela Ukrainy, Siergieja Kuzniecowa, który również był podejrzany w związku z analogicznymi zarzutami dotyczącymi sabotażu. Zbieżność tych rozstrzygnięć w dwóch różnych jurysdykcjach Unii Europejskiej wskazuje na formowanie się specyficznej, ostrożnej pozycji prawnej wobec wniosków ekstradycyjnych związanych z działaniami wojennymi, co stanowi istotny sygnał dla śledczych.
Niemieccy śledczy utrzymywali podejrzenia, że Volodymyr Ż. był zaangażowany w instalację ładunków wybuchowych, wiążąc akt dywersji z nieformalną grupą pro-ukraińską, jednocześnie dystansując się od twierdzeń o bezpośredniej odpowiedzialności oficjalnych władz w Kijowie. Jak wynika z nieoficjalnych doniesień, sędzia Lubowski miał w uzasadnieniu orzeczenia zwrócić uwagę na kluczową kwestię, która redefiniuje podejście do konfliktu: akt ataku na infrastrukturę wroga, podjęty w ramach prowadzenia „sprawiedliwej, obronnej wojny”, nie może być automatycznie kwalifikowany jako przestępstwo kryminalne podlegające ekstradycji. Taka interpretacja prawna sygnalizuje głębokie przewartościowanie oceny zdarzeń w świetle dynamicznie zmieniającego się kontekstu geopolitycznego i trwającego konfliktu zbrojnego, ustanawiając potencjalnie ważny precedens w europejskim prawie ekstradycyjnym, zwłaszcza w kontekście działań mających na celu osłabienie przeciwnika militarnego.