Masowe protesty w Tanzanii po wyborach powszechnych z 29 października 2025 roku

W Tanzanii wybuchły masowe demonstracje po ogłoszeniu wyników wyborów powszechnych, które odbyły się 29 października 2025 roku. Urzędująca prezydent, Samia Suluhu Hassan, reprezentująca partię Chama Cha Mapinduzi (CCM), została ogłoszona zwycięzcą. Według danych przekazanych przez Niezależną Narodową Komisję Wyborczą, uzyskała ona niemal 98% poparcia. Ten rezultat stał się bezpośrednim powodem niepokojów, które szybko rozprzestrzeniły się w głównych ośrodkach miejskich kraju, zwłaszcza w Dar es Salaam.

Źródłem protestów było wykluczenie czołowych postaci opozycji z wyścigu wyborczego oraz doniesienia o poważnym naruszeniu woli wyborców. Główna siła opozycyjna, Partia na rzecz Demokracji i Postępu, znana jako „Chadema”, została odsunięta od udziału w elekcji, między innymi z powodu odmowy podpisania kodeksu postępowania. Chociaż frekwencja wyborcza osiągnęła imponujący poziom 87% – co stanowiło znaczący skok w porównaniu do 50% odnotowanych podczas poprzednich wyborów – brak realnej konkurencji podważył zaufanie do całego procesu.

Reakcja władz na falę demonstracji była natychmiastowa i brutalna. Pojawiły się informacje o wprowadzeniu godziny policyjnej w Dar es Salaam oraz o skierowaniu oddziałów wojskowych w celu opanowania sytuacji. Biuro Praw Człowieka ONZ udokumentowało śmierć co najmniej 10 osób w wyniku działań służb bezpieczeństwa. Partia opozycyjna „Chadema” podaje jednak znacznie wyższe liczby ofiar, informując o około 700 zabitych w trakcie starć z siłami porządkowymi, które miały miejsce przez trzy dni protestów.

Społeczność międzynarodowa wyraziła głębokie zaniepokojenie rozwojem wydarzeń. Parlament Europejski, w swojej ocenie, określił wybory jako „ani wolne, ani sprawiedliwe”. Organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka, w tym Amnesty International, zażądały natychmiastowego i bezstronnego śledztwa w sprawie nieuzasadnionego użycia śmiercionośnej broni przeciwko cywilom. Ministrowie spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, Kanady i Norwegii wspólnie zaapelowali o maksymalną powściągliwość oraz poszanowanie prawa do wyrażania opinii. Sytuację dodatkowo skomplikowało ograniczenie przestrzeni informacyjnej, wynikające z ogólnokrajowego wyłączenia dostępu do internetu. To utrudnienie weryfikacji informacji stało się jasnym sygnałem, że wszelkie przejawy sprzeciwu są postrzegane jako bezpośrednie wyzwanie dla ustalonego porządku.