Iran i Rosja zacieśniają współpracę: Osiem nowych bloków jądrowych powstanie w Islamskiej Republice

Wiceprezydent Iranu oraz stojący na czele Organizacji Energii Atomowej Iranu (OAEI), Mohammad Eslami, ogłosił 2 listopada 2025 roku przełomowe porozumienie. Dotyczy ono wspólnej realizacji projektu budowy ośmiu nowoczesnych bloków energetycznych elektrowni jądrowych na terytorium Islamskiej Republiki Iranu, realizowanego we współpracy z Federacją Rosyjską. Decyzja ta stanowi wyraz znaczącego pogłębienia strategicznego partnerstwa w sektorze energetycznym, którego głównym celem jest wzmocnienie niezależności i samowystarczalności energetycznej państwa, co jest kluczowe dla długoterminowego rozwoju.

Zgodnie z przedstawionymi publicznie planami, cztery spośród tych ośmiu potężnych obiektów zostaną zlokalizowane w prowincji Bushehr, położonej nad Zatoką Perską. Jest to miejsce o szczególnym znaczeniu, gdyż tam już funkcjonuje pierwsza irańska elektrownia atomowa. Pozostałe cztery bloki znajdą swoje miejsce w innych, kluczowych strategicznie regionach kraju, co ma zapewnić optymalne rozłożenie mocy w sieci krajowej. Ta ambitna ekspansja programu atomowego ma miejsce w kontekście niedawnego rozpoczęcia prac nad nową elektrownią jądrową w prowincji Golestan, usytuowaną nad brzegiem Morza Kaspijskiego, o czym również wspomniał Eslami, podkreślając szeroki zakres działań modernizacyjnych.

Nowe porozumienie dotyczące ośmiu bloków stanowi uzupełnienie wcześniejszych ustaleń, co świadczy o ciągłości i intensywności współpracy. Już 26 września 2025 roku strona irańska informowała o zawarciu umowy z Moskwą, która przewidywała wzniesienie czterech bloków jądrowych trzeciej generacji. Każdy z tych bloków ma charakteryzować się imponującą mocą wynoszącą około 1255 MW. Po pomyślnym ukończeniu wszystkich zapowiedzianych przedsięwzięć, przewiduje się, że łączna moc irańskiej energetyki jądrowej osiągnie poziom 20 000 MW. Dla lepszego zobrazowania skali tego skoku technologicznego, wartość ta jest porównywalna z całkowitą mocą wszystkich obecnie działających rosyjskich elektrowni jądrowych, która według danych Rosstatu wynosi 28 639 MW.

Ten dynamiczny rozwój energetyczny odbywa się w ramach działań mających na celu odbudowę i wzmocnienie krajowego potencjału po latach zawirowań. Prezydent Iranu, Masud Pezeszkian, wielokrotnie potwierdzał niezachwiane zaangażowanie kraju wyłącznie w pokojowy rozwój sektora atomowego. Stanowczo odrzucał on wszelkie próby łączenia programu nuklearnego z produkcją broni, określając takie insynuacje mianem „agresywnej propagandy”. Co więcej, prezydent zadeklarował stanowczą wolę odbudowy obiektów jądrowych, które zostały uszkodzone w wyniku zewnętrznych incydentów w czerwcu 2025 roku, obiecując, że zostaną one przywrócone „z jeszcze większą siłą i determinacją”. Wcześniej Rafael Grossi, dyrektor generalny MAEA, zauważył, że Iran dysponuje niezbędnymi zdolnościami technicznymi do przeprowadzenia takiej rekonstrukcji.

Współpraca z Moskwą, ugruntowana strategicznym partnerstwem podpisanym 17 stycznia 2025 roku, wykracza poza realizację projektów dużych bloków energetycznych. Obecnie dyskutuje się także nad bardziej elastycznymi rozwiązaniami, takimi jak budowa małych reaktorów modułowych (MMR) z udziałem korporacji „Rosatom”. To świadczy o dążeniu Teheranu do dywersyfikacji źródeł energii oraz poszukiwania nowoczesnych, skalowalnych technologii jądrowych, które mogą być kluczowe dla zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania energetycznego w różnych regionach kraju.