W dniu 8 sierpnia 2025 roku Biały Dom stał się świadkiem historycznego wydarzenia – podpisania porozumienia pokojowego między Armenią a Azerbejdżanem, które ma na celu zakończenie wieloletniego konfliktu o Górski Karabach. Umowa ta, wynegocjowana przy mediacji Stanów Zjednoczonych, kładzie podwaliny pod normalizację stosunków między dwoma narodami i otwiera nowy rozdział w geopolityce regionu Południowego Kaukazu. Porozumienie podpisali premier Armenii Nikol Paszynian i prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew w obecności prezydenta USA Donalda Trumpa.
Kluczowym elementem umowy jest przyznanie Stanom Zjednoczonym wyłącznych, 99-letnich praw do rozwoju strategicznego Korytarza Zangezurskiego, przemianowanego na „Trasę Pokoju i Dobrobytu im. Trumpa” (TRIPP). Korytarz ten ma kluczowe znaczenie dla połączenia Azerbejdżanu z jego eksklawą Nachiczewan, a tym samym dla rozwoju szlaków handlowych łączących Azję z Europą, znanych jako Środkowy Korytarz. Historyczne tło konfliktu sięga końca lat 80. XX wieku, a jego punkt kulminacyjny stanowił konflikt o Górski Karabach. W 2023 roku Azerbejdżan odzyskał kontrolę nad tym regionem, co doprowadziło do masowego exodusu ludności ormiańskiej. Nieskuteczność rosyjskich gwarancji bezpieczeństwa skłoniła Armenię do poszukiwania silniejszych partnerów na Zachodzie. Porozumienie przewiduje nie tylko wyznaczenie granic i współpracę w zakresie bezpieczeństwa, ale również otwarcie nowych możliwości gospodarczych. Stany Zjednoczone zyskują strategiczny dostęp do regionu, co stanowi znaczące przesunięcie w równowadze sił, osłabiając wpływy Rosji i Iranu. Iran, tradycyjnie sceptyczny wobec Korytarza Zangezurskiego, postrzega go jako zagrożenie dla swojej pozycji regionalnej, choć obecny rząd wyraża chęć współpracy. Rosja, mimo początkowych obaw, oceniła porozumienie pozytywnie, licząc na jego rolę w promowaniu pokoju. Rozwój Korytarza Zangezurskiego, który obejmie linie kolejowe, naftowe, gazowe i światłowodowe, ma potencjał transformacji regionalnej gospodarki. Szacuje się, że inwestycje w infrastrukturę mogą sięgnąć 10 miliardów dolarów do 2027 roku. Projekt ten wpisuje się w szersze globalne inicjatywy transportowe, oferując alternatywę dla szlaków handlowych przez Rosję, które ucierpiały w wyniku napięć geopolitycznych.