Globalna Flotylla Sumud: Misja Humanitarna Zatrzymana przez Marynarkę Izraela Budzi Międzynarodowe Zaniepokojenie

Wydarzenia z początku października 2025 roku rzuciły światło na złożoność sytuacji humanitarnej w Strefie Gazy, gdy Globalna Flotylla Sumud, inicjatywa obywatelska z ponad 44 krajów, podjęła próbę dostarczenia pomocy humanitarnej i przełamania izraelskiej blokady. Pomimo pokojowych zamiarów, misja ta została zatrzymana przez izraelską marynarkę wojenną, co wywołało szerokie międzynarodowe zaniepokojenie i apel o poszanowanie prawa międzynarodowego. Flotylla, która wyruszyła z Barcelony 30 sierpnia 2025 roku, a następnie z Tunisu i Sycylii 7 września, składała się z kilkudziesięciu statków cywilnych z setkami ochotników, w tym lekarzy, prawników i obrońców praw człowieka. Jej celem było dostarczenie pilnie potrzebnych zapasów, takich jak żywność i leki, do oblężonej Strefy Gazy. Nazwa "Sumud" w języku arabskim oznacza "niezłomność" lub "odporność", co podkreśla determinację uczestników w dążeniu do celu.

Organizatorzy, w tym Koalicja Flotylli Wolności, Globalny Ruch do Gazy, Maghrebska Flotylla Sumud i Sumud Nusantara, podkreślali, że ich misja jest całkowicie pokojowa i humanitarna. Jednakże, w dniu 25 września 2025 roku, izraelskie siły morskie przechwyciły kilka jednostek flotylli. Izraelskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych oskarżyło następnie operatorów flotylli o spotkanie z wysokim rangą przedstawicielem Hamasu w Afryce Północnej, co organizatorzy stanowczo odrzucili, powtarzając, że ich działania są nieprzemocowe i skupione wyłącznie na pomocy humanitarnej. Te przechwycenia i wzajemne oskarżenia podkreślają napięcia geopolityczne otaczające region.

Międzynarodowa reakcja była szybka i zdecydowana. Ministrowie spraw zagranicznych kilkunastu krajów, w tym Turcji, Bangladeszu, Brazylii, Kolumbii, Indonezji, Irlandii, Meksyku, Pakistanu, Kataru, Słowenii, RPA, Hiszpanii i Tajlandii, wydali wspólne oświadczenie 16 września 2025 roku, wyrażając zaniepokojenie bezpieczeństwem flotylli i wzywając do poszanowania prawa międzynarodowego oraz zasad humanitarnych. Podobne obawy wyraziły rządy Wielkiej Brytanii, Portugalii, Francji i Hiszpanii, podkreślając potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa swoim obywatelom na pokładach statków. Demonstracje solidarności z flotyllą i Gazą odbyły się w wielu miastach na całym świecie, w tym w Barcelonie, Rzymie i Paryżu.

Sytuacja ta uwypukla głębokie wyzwania humanitarne w Strefie Gazy, gdzie trwająca blokada znacząco wpłynęła na dostęp do podstawowych zasobów. Od 2008 roku blokada nałożona przez Izrael ograniczyła przepływ towarów i ludzi, prowadząc do wysokiego bezrobocia i zależności od pomocy międzynarodowej. Według danych ONZ, przed ostatnimi eskalacjami konfliktu, prawie 80% populacji Gazy polegało na pomocy międzynarodowej, głównie żywnościowej. Według danych ONZ, co piąte dziecko w mieście Gaza cierpi z powodu niedożywienia, a ponad 100 osób, głównie dzieci, prawdopodobnie zmarło z głodu. W 2015 roku Bank Światowy szacował, że blokada zmniejszyła PKB Gazy o 50%. Incydent z Globalną Flotyllą Sumud, największą dotychczasową cywilną misją morską próbującą przełamać blokadę, stanowi kolejny rozdział w trwającej debacie na temat legalności izraelskiej blokady i prawa do dostarczania pomocy humanitarnej w strefach konfliktu. Międzynarodowe prawo morskie, w tym Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, reguluje prawa państw do interwencji na wodach międzynarodowych, jednakże działania takie jak przechwytywanie statków cywilnych budzą poważne wątpliwości prawne i etyczne, zwłaszcza gdy dotyczą misji humanitarnych. Organizacje praw człowieka, takie jak Front Line Defenders, potępiły izraelskie działania jako naruszenie prawa międzynarodowego i wezwały do natychmiastowego uwolnienia zatrzymanych uczestników oraz zwrotu zajętych statków.