W dniu 16 września 2025 roku prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka ogłosił ułaskawienie 25 osób skazanych za przestępstwa określane jako „ekstremistyczne”. Decyzja ta, obejmująca 12 kobiet i 13 mężczyzn, stanowi kolejny krok w procesie łagodzenia napięć, który rozpoczął się od uwolnienia 52 więźniów 11 września tego samego roku. Według władz, wszyscy ułaskawieni przyznali się do winy i wyrazili skruchę. Niemniej jednak, organizacje praw człowieka, takie jak Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiasna”, alarmują, że liczba więźniów politycznych na Białorusi nadal przekracza 1300 osób.
Gest ten wpisuje się w szerszą strategię Białorusi mającą na celu poprawę stosunków z krajami zachodnimi, w szczególności ze Stanami Zjednoczonymi. W odpowiedzi na wcześniejsze uwolnienia, USA zdecydowały się na złagodzenie sankcji, w tym zniesienie ograniczeń nałożonych na białoruskie linie lotnicze Belavia. Amerykański wysłannik, John Coale, wyraził zainteresowanie ponownym otwarciem ambasady USA w Mińsku, co sygnalizuje potencjalne ocieplenie w relacjach dyplomatycznych. Prezydent Litwy, Gitanas Nausėda, wyraził wdzięczność za te działania, podkreślając, że uwolnieni mogą wreszcie zostawić za sobą „kraty, zamknięte okna i ciągły strach”.
W kontekście tych wydarzeń, Polska zamknęła swoje granice z Białorusią od 12 września 2025 roku, w związku z rozpoczęciem manewrów wojskowych „Zapad-2025” z udziałem Rosji. Decyzja ta, obowiązująca do odwołania, ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa obywateli i jest podyktowana troską o sytuację geopolityczną w regionie. Rzeczniczka MSWiA podkreśliła, że ruch graniczny zostanie przywrócony, gdy granica będzie w pełni bezpieczna.
Władze białoruskie wiążą gest ułaskawień ze świętem „jedności narodowej”, obchodzonym 17 września, w rocznicę ataku ZSRR na Polskę. Niemniej jednak, mimo pozytywnych sygnałów, organizacje praw człowieka nadal alarmują o skali represji, wzywając do uwolnienia wszystkich więźniów politycznych i poszanowania podstawowych praw człowieka. Obecność amerykańskich obserwatorów na manewrach wojskowych „Zapad-2025” na Białorusi, choć symboliczna, może świadczyć o dążeniu do dialogu. Jednakże, złożoność regionalnych stosunków podkreśla zamknięcie przez Polskę granic z Białorusią w odpowiedzi na te manewry. Decyzje o ułaskawieniach, choć stanowią krok naprzód, są postrzegane przez pryzmat długoterminowych dążeń do pełnego poszanowania praw człowieka. Społeczność międzynarodowa z uwagą śledzi rozwój sytuacji, mając nadzieję na dalsze pozytywne zmiany.