Amerykańska agencja kosmiczna NASA ogłosiła pomyślne zakończenie kluczowych testów naziemnych samolotu badawczego X-59 Quiet Supersonic Research Aircraft. Ceremonia ta odbyła się w zakładach Lockheed Martin Skunk Works w Palmdale w Kalifornii 18 lipca 2025 roku, stanowiąc znaczący krok naprzód w misji Quesst. Te zaawansowane procedury poprzedziły wcześniejsze próby kołowania przy niskich prędkościach, potwierdzając gotowość maszyny do kolejnego etapu rozwoju.
Samolot X-59 jest sercem misji Quesst, której głównym celem jest udowodnienie, że loty naddźwiękowe mogą odbywać się bez uciążliwego gromu dźwiękowego, generując jedynie cichy „stukot”. Ta przełomowa technologia ma stanowić podstawę do opracowania przyszłych przepisów regulujących komercyjne loty naddźwiękowe nad lądami. Unikalna konstrukcja X-59, z wydłużonym kadłubem i charakterystycznym nosem, została zaprojektowana w celu minimalizacji powstawania fal uderzeniowych i redukcji hałasu.
Aby zaradzić ograniczonej widoczności pilota wynikającej z tej aerodynamicznej konfiguracji, kokpit wyposażono w zaawansowany system wizyjny. System ten, znany jako XVS (External Vision System), wykorzystuje zestaw zewnętrznych kamer o wysokiej rozdzielczości, których obraz jest wyświetlany na monitorze 4K w kokpicie. Pozwala to pilotowi na bezpieczne obserwowanie przestrzeni powietrznej przed samolotem, kompensując brak tradycyjnej przedniej szyby. Technologia XVS, która przeszła już testy w locie na pokładzie samolotu Beechcraft King Air UC-12B, jest kluczowym elementem umożliwiającym bezpieczne operowanie maszyną o tak unikalnym kształcie.
Historia lotnictwa naddźwiękowego nad lądami jest naznaczona ograniczeniami. Od 1973 roku Stany Zjednoczone, podobnie jak wiele innych krajów, zakazywały takich lotów ze względu na głośne i uciążliwe dla społeczności gromów dźwiękowe. Samoloty takie jak Concorde mogły operować jedynie nad wodami. Jednakże, dzięki postępom technologicznym, NASA wraz z partnerami dąży do zmiany tego stanu rzeczy. W czerwcu 2025 roku wydano rozporządzenia wykonawcze mające na celu uchylenie dotychczasowego zakazu i ustanowienie nowych, opartych na danych progów hałasu dla lotów naddźwiękowych.
Misja Quesst, poprzez zbieranie danych o percepcji dźwięku przez społeczeństwo, ma dostarczyć kluczowych informacji dla regulatorów, takich jak FAA, w procesie tworzenia nowych przepisów. Obecnie, stan na 25 sierpnia 2025 roku, X-59 nie odbył jeszcze swojego inauguracyjnego lotu. Jego pierwszy start zaplanowano na późniejszy okres bieżącego roku. Po nim nastąpią kolejne loty nad społecznościami w Stanach Zjednoczonych, podczas których zbierane będą dane dotyczące reakcji publicznej na generowany przez samolot dźwięk. Zebrane informacje zostaną przekazane krajowym i międzynarodowym organom regulacyjnym, wspierając proces tworzenia nowych standardów hałasu dla komercyjnego lotnictwa naddźwiękowego.
Projekt X-59 jest owocem ścisłej współpracy między NASA a Lockheed Martin, a jego sukces otworzy drogę do nowej ery podróży lotniczych, potencjalnie skracając czas podróży na całym świecie.