Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) i NASA prowadzą intensywne badania międzygwiezdnej komety 3I/ATLAS, która stanowi trzeci znany obiekt tego typu przemierzający nasz Układ Słoneczny. Odkryta 1 lipca 2025 roku przez system teleskopów ATLAS w Chile, kometa ta dostarcza naukowcom unikalnej okazji do zgłębienia tajemnic kosmicznych początków.
3I/ATLAS wyróżnia się hiperboliczną trajektorią, jednoznacznie wskazującą na jej międzygwiezdne pochodzenie. Porusza się z prędkością około 58 km/s względem Słońca. Kometa zbliży się do Słońca na odległość około 1,36 jednostki astronomicznej (nieco bliżej niż orbita Marsa) 29 października 2025 roku, zachowując bezpieczny dystans od Ziemi, wynoszący co najmniej 240 milionów kilometrów. Wczesne obserwacje, sięgające 14 czerwca 2025 roku, potwierdziły jej międzygwiezdny charakter.
Kosmiczny Teleskop Hubble'a, wykonując zdjęcia 21 lipca 2025 roku, ukazał kometę w kształcie łzy z otoczką pyłu. Bardziej szczegółowe analizy przeprowadzone przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) 6 sierpnia 2025 roku ujawniły dominację dwutlenku węgla (CO₂) w jej składzie chemicznym, z rekordowo wysokim stosunkiem CO₂ do wody (8:1). Wykryto również obecność wody, tlenku węgla i siarczku karbonylu. Obserwacje z Very Large Telescope potwierdziły emisję hydroksylu, cyjanku i niklu.
Pochodzenie 3I/ATLAS jest przedmiotem intensywnych badań. Sugestie wskazują na formowanie się w „grubym dysku” Drogi Mlecznej, regionie zawierającym bardzo stare gwiazdy. Szacowany wiek komety, wynoszący nawet 7 miliardów lat, czyni ją potencjalnie najstarszym obserwowanym obiektem tego typu, starszym o ponad 3 miliardy lat od Układu Słonecznego. Naukowcy sugerują, że kometa mogła wielokrotnie przemierzać różne środowiska galaktyczne, co mogło wpłynąć na jej unikalny skład.
Badanie 3I/ATLAS jest niezwykle cenne, ponieważ stanowi rzadką okazję do analizy materii pochodzącej z innego systemu planetarnego, co pozwala na lepsze zrozumienie procesów formowania się planet w odległych zakątkach galaktyki. Dalsze obserwacje prowadzone przez ESA, NASA i międzynarodowych partnerów mają na celu pogłębienie wiedzy o tym międzygwiezdnym gościu.