Albania czyni znaczący krok w kierunku modernizacji zarządzania, mianując sztuczną inteligencję o imieniu Diella na stanowisko ministra odpowiedzialnego za zamówienia publiczne. Ta pionierska inicjatywa, ogłoszona przez premiera Ediego Ramę, ma na celu wyeliminowanie korupcji i zwiększenie przejrzystości w procesach przetargowych, co jest kluczowe dla aspiracji Albanii do członkostwa w Unii Europejskiej.
Diella, której imię w języku albańskim oznacza „słońce”, jest pierwszym wirtualnym członkiem gabinetu, zaprojektowanym do zarządzania i przyznawania wszystkich rządowych przetargów publicznych. Decyzja o powierzeniu kluczowych zadań związanych z zamówieniami publicznymi sztucznej inteligencji wynika z długotrwałych problemów Albanii z korupcją i brakiem przejrzystości w tym sektorze. Te nieprawidłowości stanowią znaczącą przeszkodę na drodze Albanii do integracji z UE, której celem jest osiągnięcie członkostwa do 2030 roku.
Premier Rama wielokrotnie podkreślał potencjał sztucznej inteligencji w usprawnianiu administracji rządowej, sugerując, że może ona stać się najbardziej efektywnym członkiem rządu. Diella, która wcześniej pełniła funkcję wirtualnego asystenta na platformie e-Albania, ma teraz zapewnić uczciwość i integralność w kontraktach rządowych. Chociaż innowacja ta budzi nadzieję na bardziej sprawne i wolne od łapówek procesy, pojawiają się również obawy i sceptycyzm społeczeństwa co do zdolności sztucznej inteligencji do opierania się manipulacjom i korupcji.
Pojawiają się pytania o odpowiedzialność w przypadku błędów lub nieprawidłowości w działaniu Dielli oraz o szczegóły dotyczące nadzoru ludzkiego nad jej pracą. Niektórzy krytycy wskazują, że jeśli algorytmy zostaną zaprogramowane przez osoby zaangażowane w nieuczciwe praktyki, problemy mogą zostać jedynie przeniesione do sfery cyfrowej. Mianowanie Dielli jest częścią szerszej strategii Albanii na rzecz cyfryzacji i modernizacji usług publicznych, która obejmuje również wykorzystanie sztucznej inteligencji do analizy przepisów UE, monitorowania zamówień publicznych i wykrywania nielegalnej działalności.
Albania dąży do tego, by stać się liderem w dziedzinie cyfrowego zarządzania, a jej eksperymenty z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w administracji publicznej mogą stanowić wzór dla innych krajów aspirujących do członkostwa w UE. Nowy parlament Albanii, który zbierze się 12 września 2025 roku, będzie miał kluczowe zadanie w kształtowaniu przyszłości tego cyfrowego podejścia do rządzenia.