5 września 2025 roku w Superkomputerowym Centrum w Jülich w Niemczech oficjalnie uruchomiono superkomputer Jupiter, co oznacza wkroczenie Europy w nową erę obliczeń wysokowydajnych.
Jupiter, napędzany przez 24 000 superprocesorów Nvidia GH200 Grace Hopper, jest najpotężniejszym superkomputerem na kontynencie i czwartym najszybszym na świecie, osiągając moc obliczeniową do 90 eksaflopsów w zadaniach związanych ze sztuczną inteligencją. Jego moc jest porównywalna z możliwościami miliona nowoczesnych smartfonów. Projekt, będący wspólną inwestycją Unii Europejskiej i Niemiec o wartości 500 milionów euro w ramach EuroHPC Joint Undertaking, ma na celu wzmocnienie suwerenności cyfrowej Europy i przyspieszenie badań. Kanclerz Niemiec, Friedrich Merz, określił Jupiter jako „najszybszy komputer w Europie i pionierski projekt dla kontynentu”, otwierający nowe możliwości w dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja, klimatologia, astrofizyka i obliczenia kwantowe.
Szczególną uwagę zwraca efektywność energetyczna Jupitera. Wykorzystując system chłodzenia cieczą, zużywa on energię porównywalną z zapotrzebowaniem około 11 000 domów, a odzyskane ciepło jest wykorzystywane do ogrzewania budynków kampusu centrum. Dzięki tym rozwiązaniom Jupiter znalazł się na czele listy Green500, potwierdzając swoją pozycję najbardziej energooszczędnego modelu superkomputera na świecie.
Architektura BullSequana XH3000 od Eviden, która zasila Jupitera, umożliwia bezpośrednią wymianę pamięci między procesorami CPU i GPU, co znacząco zwiększa szybkość i efektywność obliczeń. Jupiter jest już zaangażowany w projekty takie jak Antea. Jego uruchomienie stanowi kluczowy moment dla europejskiego superkomputingu, umacniając pozycję Europy jako lidera w badaniach i rozwoju technologicznym. Moc obliczeniowa Jupitera ma zrewolucjonizować europejską naukę i tworzenie polityki, umożliwiając naukowcom prowadzenie symulacji klimatycznych i pogodowych w rozdzielczości kilometrowej, co pozwoli na dokładniejsze prognozowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych. Ponadto, Jupiter będzie wspierać rozwój sztucznej inteligencji w Europie, w tym trenowanie zaawansowanych modeli językowych w ramach inicjatywy AI Factory, która jest częścią szerszej strategii UE mającej na celu stworzenie sieci „gigafabryk AI”.
Jupiter dołącza do sieci europejskich superkomputerów EuroHPC, takich jak MareNostrum w Hiszpanii czy Leonardo we Włoszech, które wspólnie realizują miliardy obliczeń na sekundę, przyczyniając się do rozwoju europejskiej strategii w zakresie sztucznej inteligencji. Projekt ten jest wynikiem wieloletnich badań i rozwoju, wspieranych przez silnych partnerów z Niemiec, Europy i całego świata, co podkreśla znaczenie współpracy w osiąganiu globalnej doskonałości.