Arcydzieło Fridy Kahlo „Sen” na historycznej aukcji Sotheby’s

Autoportret Fridy Kahlo z 1940 roku, zatytułowany „El sueño (La cama)” (Sen (Łóżko)), szykuje się do sprzedaży na aukcji „Exquisite Corpus Evening Auction” w domu aukcyjnym Sotheby's w Nowym Jorku. Wydarzenie zaplanowano na 20 listopada 2025 roku. Wycena tego dzieła sztuki oscyluje w przedziale od 40 do 60 milionów dolarów, co stwarza realną szansę na ustanowienie nowego światowego rekordu cenowego dla prac artystek. Jest to przełomowy moment, gdyż na rynek trafia kluczowe płótno Kahlo, które dotychczas znajdowało się poza zbiorami muzealnymi i kolekcjami meksykańskimi, co wyraźnie podkreśla ogromną wartość, jaką rynek przypisuje kanonowi sztuki modernistycznej.

Obraz o wymiarach 74 na 98 cm przedstawia artystkę w fantastycznej, onirycznej przestrzeni, otoczoną symbolami odnoszącymi się do odwiecznych zagadnień życia i śmierci. Kahlo ukazana jest, jak śpi w łóżku z baldachimem, które unosi się w powietrzu, oplecione pnączami symbolizującymi odrodzenie. Nad baldachimem spoczywa duży szkielet z czaszką, połączony z detonatorami i trzymający bukiet kwiatów. Warto zaznaczyć, że Kahlo faktycznie umieściła mały szkielet z papier-mâché nad swoim prawdziwym łóżkiem, aby symbolizować nierozerwalny związek między istnieniem a odejściem.

Oczekiwana wysoka cena jest częściowo wynikiem rzadkości publicznego pokazywania płótna – było ono prezentowane zaledwie raz, pod koniec lat 90. ubiegłego wieku. Licytacja jest integralną częścią większego wydarzenia skupiającego się na dziełach surrealistycznych, w tym pracach Dalego i Magritte’a. To pozycjonuje całą aukcję jako kluczowy punkt odniesienia dla rynku surrealizmu. Niemniej jednak, sama Kahlo miała odmienne zdanie na temat swojej przynależności do tego nurtu, twierdząc: „Uważali mnie za surrealistkę, ale nią nie byłam. Nigdy nie malowałam snów. Malowałam moją rzeczywistość.”

Poprzedni rekord aukcyjny dla dzieł Kahlo padł w 2021 roku, kiedy jej obraz „Diego y yo” (1949) został sprzedany za kwotę 34,9 miliona dolarów. Była to jednocześnie najwyższa cena, jaką kiedykolwiek zapłacono za dzieło sztuki latynoamerykańskiej na licytacji. Obecny rekord dla artystki należy do Georgii O’Keeffe, której praca „Jimson Weed/White Flower No. 1” (1932) osiągnęła cenę 44,4 miliona dolarów w 2014 roku. Jeżeli „El sueño” osiągnie choćby dolną granicę szacowanej wartości, czyli 40 milionów dolarów, z łatwością przekroczy ten dotychczasowy wynik.

Rynek surrealizmu przeżywa obecnie wyraźny rozkwit: jego udział w całkowitym wolumenie rynku sztuki wzrósł z 9,3% do 16,8% w okresie od 2018 do 2024 roku. Wyniki tej historycznej sprzedaży z pewnością wpłyną na przyszłą wycenę czołowych artystek modernistycznych na międzynarodowej scenie sztuki. Warto odnotować, że podczas niedawnych licytacji w Nowym Jorku, mimo ustanowienia kilku rekordów dla kobiet-artystek, w tym Marlene Dumas za jej „Miss January” sprzedaną za 13,6 miliona dolarów, ogólna atmosfera rynkowa pozostawała ostrożna.