Projekt lotniska Gelephu w Bhutanie nagrodzony na Światowym Festiwalu Architektury 2025

Ogłoszono laureatów Światowego Festiwalu Architektury (WAF) 2025, którego finał odbył się w Miami Beach Convention Center w Stanach Zjednoczonych. Zaszczytny tytuł „Projektu Roku” (Project of the Year) przypadł Międzynarodowemu Portowi Lotniczemu Gelephu, zlokalizowanemu w Królestwie Bhutanu. Ten ambitny plan został opracowany przez renomowaną duńską firmę architektoniczną Bjarke Ingels Group (BIG) we współpracy z doświadczonymi inżynierami lotniczymi z NACO.

Nowo projektowany terminal lotniczy stanowi kluczową część szeroko zakrojonego planu generalnego, znanego jako „Miasto Uważności Gelephu” (Gelephu Mindfulness City, GMC). Inicjatywa ta ma za zadanie stworzenie prężnego centrum zrównoważonego rozwoju gospodarczego, usytuowanego w malowniczym regionie podnóża Himalajów.

Obiekt, którego powierzchnia wyniesie 68 tysięcy metrów kwadratowych, ma stać się drugim portem lotniczym obsługującym ruch pasażerski w kraju. Lotnisko zlokalizowane jest w dystrykcie Sarpang, w bezpośrednim sąsiedztwie granicy z Indiami oraz rzeki Paitha.

Charakterystyczna konstrukcja fasad, która z daleka przywodzi na myśl poszarpane górskie grzbiety, opiera się na modułowej, ukośnej kratownicy wykonanej z drewna klejonego warstwowo. Elementy te są misternie pokryte tradycyjnymi rzeźbieniami, wykonywanymi ręcznie przez lokalnych rzemieślników. Projekt czerpie głębokie inspiracje z tradycyjnej architektury Bhutanu, w szczególności z dekoracyjnych drewnianych kolumn znanych jako kachen.

Przemyślana aranżacja przestrzenna ma na celu nie tylko zapewnienie maksymalnej funkcjonalnej efektywności, ale także stworzenie unikalnych i immersyjnych wrażeń dla podróżnych. Przejście przez lotnisko ma być swoistą przygodą, zanurzoną w atmosferze tradycyjnej kultury Bhutanu. Wnętrza portu lotniczego zostaną bogato ozdobione przy użyciu tradycyjnych technik bhutańskich, takich jak snycerstwo, malarstwo i tkactwo. Symboliczne znaczenie ma również obecność wizerunków trzech rodzajów smoków, które mają reprezentować przeszłość, teraźniejszość i przyszłość narodu.

Centralnym punktem kompleksu jest wewnętrzny dziedziniec nazwany „Leśnym Grzbietem” (Forest Spine). Jest to bujna, zielona przestrzeń, która strategicznie rozdziela terminale przeznaczone dla lotów krajowych i międzynarodowych. Cała kubatura obiektu została zaprojektowana tak, aby maksymalnie wykorzystać naturalne światło i obfitowała w roślinność. Strefa przylotów została podzielona na cztery odrębne sekcje, z których każda dedykowana jest lokalnym gatunkom roślin, co podkreśla związek z naturą.

W duchu filozofii „uważności” (mindfulness), która przyświeca całemu miastu Gelephu, w budynku lotniska przewidziano również specjalne strefy relaksu. Znajdą się tam miejsca do ćwiczeń jogi oraz medytacji gongiem, oferujące jednocześnie spektakularne widoki na Himalaje. Oddanie lotniska do użytku planowane jest na rok 2029.