W połowie września 2025 roku, innowacyjny system prognozowania pogody opracowany przez amerykańskie National Science Foundation National Center for Atmospheric Research (NSF NCAR) wykazał niezwykłą skuteczność w przewidywaniu rozwoju i intensywności Super Tajfunu Ragasa. Ten potężny cyklon tropikalny szybko przekształcił się w burzę kategorii 5, osiągając prędkość wiatru 165 mph (około 265 km/h), stając się najsilniejszym sztormem roku. Super Tajfun Ragasa, który uformował się nad zachodnim Pacyfikiem, zebrał siłę nad wyjątkowo ciepłymi wodami oceanu, stając się najsilniejszym cyklonem tropikalnym roku na świecie. Burza ta wywołała znaczące zniszczenia na Filipinach, Tajwanie i w południowych Chinach, prowadząc do ewakuacji blisko 1,9 miliona ludzi w prowincji Guangdong w Chinach. W Hongkongu co najmniej 80 osób zostało rannych, a setki drzew powalonych, z ponad 700 odwołanymi lotami.
Innowacyjne podejście NSF NCAR opiera się na Modelu Predykcji w Różnych Skalach (MPAS – Model for Prediction Across Scales), zaawansowanym systemie modelowania komputerowego, który symuluje ziemską atmosferę z niespotykaną dotąd szczegółowością. Ta globalna zdolność prognozowania w wysokiej rozdzielczości, działająca z dokładnością do 3,75 kilometra, pozwala na uchwycenie burz na całym świecie i ujawnienie, w jaki sposób odległe zjawiska pogodowe wpływają na ewolucję tropikalnych cyklonów. "W zasadzie przenosimy pogodę do rozdzielczości wysokiej rozdzielczości na całym świecie" – stwierdził Falko Judt, naukowiec z NSF NCAR, który kierował tym projektem. "Wierzymy, że może to znacząco poprawić prognozowanie ekstremalnych zjawisk, takich jak huragany i gwałtowne powodzie, w skali globalnej".
Eksperymentalne prognozy były generowane w czasie rzeczywistym przez cały wrzesień, okres, który zazwyczaj stanowi szczyt sezonu huraganów na Atlantyku. Model MPAS, zasilany przez superkomputer Derecho, udowodnił swoją skuteczność nie tylko w przypadku Ragasy, ale także przewidując gwałtowne wzmocnienie Huraganu Gabrielle nad Atlantykiem. Głównym celem tej inicjatywy były cyklony tropikalne na Atlantyku, wschodnim Pacyfiku i zachodnim Pacyfiku, z dodatkowym zamierzeniem oceny skuteczności w przewidywaniu ekstremalnych opadów deszczu. To najnowocześniejsze przedsięwzięcie modelowania opiera się na podobnych pracach prowadzonych przez NSF NCAR. Podczas gdy poprzednia inicjatywa skupiała się na ekstremalnych zjawiskach pogodowych w średnich szerokościach geograficznych z prognozami o rozdzielczości 3 kilometrów, obecne skupienie na cyklonach tropikalnych obejmuje prognozy sięgające 120 godzin z nieco mniejszą rozdzielczością 3,75 kilometra dla efektywności obliczeniowej.
Modele pogodowe reprezentują atmosferę za pomocą systemu siatki, a wyższa rozdzielczość, oznaczająca bliższe punkty siatki, zazwyczaj prowadzi do dokładniejszych prognoz. Judt zauważył, że symulowanie całej kuli ziemskiej w wysokiej rozdzielczości może nie tylko wychwycić burze, gdziekolwiek się pojawią, ale także pomóc w przewidywaniu cyklonów tropikalnych, zanim jeszcze się uformują, potencjalnie rozszerzając dokładne prognozy na 7 do 10 dni w przyszłość. Było to widoczne w przypadku Super Tajfunu Ragasa, ponieważ Judt zaobserwował: "MPAS prognozował, że ten system będzie super tajfunem, jeszcze zanim burza się uformowała", i to na wcześniejszym etapie i z lepszą prognozą intensywności niż wiele operacyjnych modeli. Rozwój wysokiej jakości danych z modeli takich jak MPAS ma również ogromny potencjał do szkolenia przyszłych pokoleń modeli sztucznej inteligencji do prognozowania pogody.
Udane przewidywanie i śledzenie Super Tajfunu Ragasa podkreśla transformacyjny potencjał zaawansowanych technik modelowania w zwiększaniu dokładności i terminowości prognoz pogody, szczególnie w przypadku najbardziej ekstremalnych zjawisk. Sam Super Tajfun Ragasa został odnotowany jako najsilniejsza burza 2025 roku, osiągając stałe wiatry o prędkości 165 mph, co odpowiada huraganowi kategorii 5, podkreślając rosnącą intensywność cyklonów tropikalnych w zmieniającym się klimacie. Rozwój superkomputera Derecho, który zasila model MPAS, stanowi znaczący krok naprzód w możliwościach obliczeniowych, oferując około 3,5 razy większą moc obliczeniową niż jego poprzednik. Ta zwiększona moc pozwala naukowcom na prowadzenie bardziej złożonych symulacji i analizowanie zjawisk atmosferycznych z niespotykaną dotąd szczegółowością, co jest kluczowe dla zrozumienia i prognozowania ekstremalnych zdarzeń pogodowych.
Zdolność modelu MPAS do symulowania globalnej atmosfery z rozdzielczością 3,75 km pozwala na wychwycenie nawet pojedynczych burz, co jest przełomem w porównaniu do modeli o niższej rozdzielczości, które często uśredniają takie zjawiska. Ta szczegółowość jest kluczowa dla przewidywania gwałtownych zjawisk, takich jak huragany i powodzie, które mogą mieć niszczycielskie skutki dla społeczności na całym świecie. W kontekście zmieniającego się klimatu, gdzie ekstremalne zjawiska pogodowe stają się coraz częstsze i intensywniejsze, takie postępy w modelowaniu i prognozowaniu są nie tylko cenne, ale wręcz niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i odporności społeczeństw. Możliwość przewidywania zjawisk takich jak Super Tajfun Ragasa z tak dużym wyprzedzeniem i dokładnością daje cenny czas na przygotowanie się, ewakuację i minimalizację strat, co podkreśla znaczenie inwestycji w badania i rozwój w dziedzinie meteorologii.