Waleriana (Valeriana officinalis), znana również jako kozłek lekarski, to bylina od wieków wykorzystywana w tradycyjnej medycynie ze względu na swoje właściwości uspokajające i przeciwlękowe. Działa na centralny układ nerwowy, wspomagając relaksację i poprawiając jakość snu bez konieczności stosowania leków chemicznych.
Korzeń waleriany zawiera związki takie jak kwas walerenowy, walepotriaty i flawonoidy. Te naturalne składniki wpływają na poziom GABA, neuroprzekaźnika, który redukuje nadmierną aktywność mózgu i promuje uczucie spokoju. Poprzez wzmacnianie działania GABA, waleriana pomaga zmniejszyć niepokój, napięcie psychiczne i objawy stresu, nie powodując uzależnienia ani zaburzeń koncentracji.
Ostatnie badania potwierdzają skuteczność waleriany w poprawie jakości snu. Badanie opublikowane w lutym 2025 roku dokonało przeglądu różnych gatunków waleriany, w tym V. officinalis, podkreślając jej aktywność biologiczną, taką jak działanie przeciwlękowe i uspokajające. Inne badanie, opublikowane w styczniu 2025 roku, potwierdziło jej właściwości uspokajające i przeciwlękowe.
Dodatkowo, badania opublikowane w grudniu 2024 roku wykazały, że pojedyncza dawka standaryzowanego ekstraktu z waleriany znacząco poprawiła rzeczywisty czas snu u uczestników z problemami ze snem. Chociaż waleriana jest produktem naturalnym, nie zaleca się łączenia jej z alkoholem lub lekami uspokajającymi, ponieważ może to wzmocnić ich działanie. Należy pamiętać, że w Polsce, jak i w całej Europie, interakcje leków ziołowych z innymi substancjami są traktowane poważnie.
Nie zaleca się również stosowania jej dłużej niż 4 do 6 tygodni bez konsultacji lekarskiej. Najlepiej przyjmować ją na noc, ponieważ może powodować senność. Różne badania potwierdzają stosowanie waleriany jako naturalnego środka uspokajającego. Chociaż jej działanie nie jest tak silne jak leków, oferuje bezpieczną opcję dla osób, które chcą radzić sobie z codziennym stresem, łagodnym niepokojem lub problemami ze snem bez uciekania się do tabletek. Warto pamiętać, że w Polsce, ze względu na tradycję zielarstwa, waleriana jest popularnym i dobrze znanym środkiem.