Archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia w prowincji Khorasan Północny w Iranie, odsłaniając bogato zdobiony grobowiec młodej kobiety, którego wiek szacuje się na ponad 3000 lat. Pochodzący z okresu cywilizacji Wielkiego Chorosanu (GKC), która rozwijała się w okresie epoki brązu (ok. 3400-1400 p.n.e. w Iranie), pochówek ten wyróżnia się niezwykłym bogactwem artefaktów, świadczącym o wysokim statusie zmarłej.
Wśród znalezisk znalazła się biżuteria ze złota, brosze z kości słoniowej i brązu, ceramika, a także lustro i pieczęć wykonane z brązu, przedstawiająca ludzkie stopy, co odzwierciedla wysoki status społeczny lub dziedziczną władzę w rodzinie. Złoto, jako metal symbolizujący boskość i władzę, podkreślało znaczenie osoby pochowanej w tym grobowcu. W kontekście Iranu, biżuteria perska od wieków stanowiła nie tylko ozdobę, ale także nośnik tradycji i rzemiosła, a złote wyroby były szczególnie cenione jako symbol statusu i bogactwa.
Szczególnie intrygującym znaleziskiem jest czarna kamienna szkatuła, ozdobiona misternymi rzeźbieniami przedstawiającymi węże i skorpiony. Szkatuła ta prawdopodobnie miała znaczenie rytualne lub ochronne i jej pochodzenie wskazuje na Baktrię, co świadczy o dalekosiężnych kontaktach handlowych. Węże i skorpiony w starożytnych kulturach często symbolizowały ochronę, transformację lub boską moc, co może sugerować głębsze znaczenie tej ozdobnej szkatuły.
Pochodzenie szkatuły, wskazujące na związki z Baktrią, świadczy o dalekosiężnych kontaktach handlowych w tamtym okresie, co jest zgodne z charakterystyką kultury Baktria-Margiana (BMAC), znanej z rozległych sieci wymiany. Kultura ta rozwijała się w okresie epoki brązu, na obszarze Azji Środkowej, obejmując tereny północnego Afganistanu, wschodniego Turkmenistanu, południowego Uzbekistanu i zachodniego Tadżykistanu.
Choć przypuszcza się, że młoda kobieta zmarła z przyczyn naturalnych, okazałość jej grobowca sugeruje dziedziczny status, co rzuca światło na hierarchiczną strukturę społeczeństwa GKC. Badania w Tepe Chalow, rozpoczęte w 2011 roku, ujawniły już 48 grobowców, głównie związanych z kompleksem BMAC, a także starsze pochówki z epoki miedzi. Ten konkretny grobowiec, oznaczony jako Grobowiec 12, potwierdza kulturowe i handlowe powiązania z odległymi regionami, w tym z Doliną Indusu, co podkreśla znaczenie i złożoność cywilizacji epoki brązu w tym obszarze.