Odkrycia archeologiczne w jaskini El Mirador w Hiszpanii dostarczyły wstrząsających dowodów na praktyki kanibalistyczne w okresie neolitu. Badania, opublikowane w czasopiśmie "Scientific Reports", ujawniły szczątki co najmniej 11 osób, w tym dzieci i dorosłych, które noszą ślady obróbki pośmiertnej. Znaleziska te, datowane na okres od 5709 do 5573 lat temu, sugerują, że wydarzenie to było wynikiem brutalnego konfliktu między rywalizującymi społecznościami rolniczymi.
Analiza ponad 600 fragmentów kości wykazała systematyczne przetwarzanie ludzkich szczątków. Kości noszą ślady nacięć wskazujących na oskórowanie i porcjowanie, a także ślady ugryzień ludzkich zębów. Stwierdzono również wyciąganie szpiku kostnego i wygładzanie końców kości, co sugeruje ich gotowanie w garnkach, a niektóre kości noszą ślady zwęglenia. Datowanie radiowęglowe wskazuje, że wydarzenie to miało miejsce w krótkim okresie, prawdopodobnie w ciągu kilku dni, co wyklucza motywy przetrwania lub typowe rytuały.
Badacze sugerują, że był to akt „ostatecznej eliminacji” rywalizującej grupy, być może w kontekście konfliktu między sąsiadującymi społecznościami rolniczymi. Analiza izotopów strontu potwierdziła, że ofiary pochodziły z Półwyspu Iberyjskiego, co wyklucza ich obcość i wskazuje na konflikt wewnętrzny. Odkrycia w El Mirador wpisują się w szerszy obraz neolitycznego kanibalizmu w Europie, z podobnymi przypadkami odnotowanymi w miejscach takich jak Herxheim w Niemczech i Fontbrégoua we Francji.
Jaskinia El Mirador jest kluczowym miejscem badań, ponieważ wcześniej znaleziono tam dowody kanibalizmu z epoki brązu, co świadczy o powtarzalności tych praktyk w różnych okresach prehistorii. Te odkrycia kwestionują postrzeganie społeczeństw prehistorycznych jako jednolitych i pokojowych, ukazując złożoność ludzkich zachowań i potencjalnie intensywne konflikty międzyludzkie. Badania te podkreślają znaczenie analizy izotopowej w ustalaniu pochodzenia i diety starożytnych populacji, co pozwala na lepsze zrozumienie ich mobilności i interakcji społecznych.
Jak pokazują badania, takie jak te z El Mirador, nawet w społecznościach o niższym stopniu stratyfikacji, mogły występować akty przemocy, w których wrogowie byli spożywani jako forma ostatecznego wyeliminowania. Te odkrycia pomagają nam spojrzeć na przeszłość z szerszej perspektywy, dostrzegając nie tylko codzienne życie, ale także mroczniejsze aspekty ludzkiej historii i złożoność relacji międzyludzkich w odległych epokach.