Najnowsze międzynarodowe badanie, opublikowane w "Nature Astronomy", zmapowało kluczowy region wewnątrz heliosfery – bańki ochronnej utworzonej przez wiatr słoneczny, która otacza nasz Układ Słoneczny. Zbadano granicę zwaną "termination shock" (szok końcowy), znajdującą się około 100 jednostek astronomicznych (AU) od Słońca, gdzie wiatr słoneczny gwałtownie zwalnia, zderzając się z gazem międzygwiazdowym.
Naukowcy wykorzystali dane z sondy Interstellar Boundary Explorer (IBEX) NASA do globalnego zbadania siły i kształtu szoku końcowego. Wcześniejsze pomiary z sond Voyager dostarczały jedynie danych z dwóch kierunków, natomiast nowe badanie oferuje kompleksowy obraz interakcji wiatru słonecznego z ośrodkiem międzygwiazdowym, wypełniając istotne luki w naszym zrozumieniu. Odkrycia wskazują, że szok końcowy nie jest jednolity – jest silniejszy i bardziej ściśnięty w pobliżu biegunów Słońca, zwłaszcza w okresach minimum aktywności słonecznej, co jest związane z szybszymi i silniejszymi wypływami wiatru słonecznego z tych rejonów. Na obrzeżach struktura ta jest słabsza, prawdopodobnie z powodu spowolnienia wiatru słonecznego napotykającego większą masę przed dotarciem do tej zewnętrznej granicy.
Badanie odnotowało również asymetrię północ-południe w heliosferze, kształtowaną przez złożone zmiany w strukturze magnetycznej Słońca. Różnice te są napędzane przez ewoluujące polarne koronalne dziury, z których pole magnetyczne Słońca otwiera się w przestrzeń, pozwalając wiatrowi słonecznemu na swobodniejszą ucieczkę. Zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla przewidywania pogody kosmicznej, która może wpływać na satelity i sieci energetyczne na Ziemi.
Kolejna faza eksploracji rozpocznie się we wrześniu 2025 roku wraz z uruchomieniem sondy Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) NASA. Misja ta ma na celu obrazowanie granic heliosferycznej bańki z niespotykaną dotąd szczegółowością. IMAP będzie badać procesy przyspieszania cząstek w heliosferze, dostarczając danych niezbędnych do lepszego zrozumienia, jak kosmiczne promieniowanie jest kształtowane i jak dociera do naszego Układu Słonecznego. Poprzez szczegółowe mapowanie szoku końcowego i heliosfery, naukowcy pogłębiają wiedzę o naszej kosmicznej tarczy ochronnej, co jest niezbędne do zrozumienia ochrony życia przed szerszą galaktyką i może mieć implikacje dla przyszłych misji kosmicznych poza heliosferą.