Misja Europa Clipper może zbadać kometę międzygwiezdną 3I/ATLAS, celując w jej warkocz jonowy

Nadchodząca misja NASA o nazwie „Europa Clipper”, pierwotnie zaprojektowana z myślą o szczegółowym zbadaniu Europy, lodowego księżyca Jowisza, może nieoczekiwanie zyskać dodatkowy, niezwykle cenny cel naukowy. Zamiast skupiać się wyłącznie na potencjalnej oceanicznej aktywności Europy, sonda ma szansę na spotkanie z obiektem spoza naszego układu. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w okresie od 30 października do 6 listopada 2025 roku sonda przetnie warkocz jonowy komety międzygwiezdnej 3I/ATLAS. Ta wyjątkowa zbieżność trajektorii stwarza historyczną szansę na zebranie kluczowych informacji dotyczących składu tego kosmicznego przybysza bezpośrednio w przestrzeni międzyplanetarnej. Taki bezpośredni pomiar jest nieoceniony, ponieważ pozwala uniknąć zniekształceń wprowadzanych przez obserwacje prowadzone z Ziemi lub w jej pobliżu, gdzie wpływ ziemskiej atmosfery mógłby zakłócić wyniki analiz.

Kometa 3I/ATLAS, będąca trzecim zidentyfikowanym obiektem, który przybył spoza granic Układu Słonecznego, osiągnie swoje peryhelium – punkt najbliższy Słońcu – około 29 października 2025 roku. Znajdzie się wówczas w odległości około 1,36 jednostki astronomicznej od naszej gwiazdy. Jej tor lotu przebiega blisko płaszczyzny ekliptyki, w której operuje wiele ziemskich sond, co właśnie umożliwiło powstanie tego rzadkiego punktu przecięcia. Możliwość potencjalnego kontaktu została przewidziana dzięki zastosowaniu specjalistycznego modelu obliczeniowego o nazwie „Tailcatcher”. Model ten jest w stanie precyzyjnie prognozować dynamikę wiatru słonecznego oraz określać, w jaki sposób materiał kometarny jest wyrzucany w przestrzeń kosmiczną, co jest kluczowe dla ustalenia dokładnej pozycji warkocza.

Analiza substancji wyrzuconej przez kometę tuż po jej bliskim przelocie obok Słońca pozwoli naukowcom na stworzenie dokładnego obrazu jej pierwotnego składu chemicznego, który ukształtował się poza naszym systemem. Wiadomo już, że skład 3I/ATLAS, zwłaszcza zaskakująca obecność niklu, wyraźnie odbiega od charakterystyki typowych komet pochodzących z Obłoku Oorta lub Pasa Kuipera, co natychmiast budzi fundamentalne pytania dotyczące jej prawdziwej natury i miejsca pochodzenia. Chociaż astronom Avi Loeb skorygował swoje pierwotne hipotezy, ostatecznie uznając 3I/ATLAS za kometę, jej nietypowe cechy wciąż pozostają w centrum zainteresowania badaczy. Obiekt ten porusza się z niezwykłą prędkością, która w peryhelium wynosi imponujące 68 kilometrów na sekundę, co jest kolejnym wskaźnikiem jej międzygwiezdnego rodowodu.

Warto podkreślić, że sonda „Europa Clipper” jest wyposażona w zaawansowane instrumenty idealnie przystosowane do analizy plazmy i pola magnetycznego, co czyni ją idealnym narzędziem do tego zadania. Co ciekawe, istnieje również szansa, że europejski aparat „Hera”, którego głównym celem jest asteroida Didymos, również przeleci przez warkocz komety. Według szacunków, miałoby to nastąpić w nieco wcześniejszym przedziale czasowym, od 25 października do 1 listopada. Choć wyposażenie naukowe Hery jest mniej przystosowane do szczegółowej analizy chemicznej niż to, które posiada „Clipper”, każde zarejestrowanie anomalii plazmowych lub magnetycznych będzie miało ogromne znaczenie dla potwierdzenia obecności warkocza. Obliczenia sugerują, że nawet w znacznym oddaleniu od głównej osi warkocza prawdopodobieństwo wykrycia materii jest wysokie, ponieważ warkocze jonowe potrafią rozciągać się na olbrzymie, międzyplanetarne odległości.

Jeżeli to wydarzenie dojdzie do skutku, będzie to historyczny moment – pierwsze w dziejach bezpośrednie badanie materii obiektu międzygwiezdnego przeprowadzone w trakcie lotu. Jest to przełom, który może zmienić nasze rozumienie formowania się systemów planetarnych poza naszym Słońcem. Najbliższe podejście komety 3I/ATLAS do Ziemi przewidziane jest na 19 grudnia 2025 roku. Obiekt minie naszą planetę w bezpiecznej odległości wynoszącej około 1,8 jednostki astronomicznej, co jednoznacznie potwierdza, że kometa nie stanowi absolutnie żadnego zagrożenia dla Ziemi.