Wulkan Sabancaya w Peru został objęty pomarańczowym alertem z powodu wzmożonej aktywności erupcyjnej. 13 września 2025 roku zaobserwowano pióropusz gazów i popiołu sięgający ponad 5000 metrów, któremu towarzyszyły eksplozje i przepływy piroklastyczne.
Narodowe Centrum Wulkanologiczne Peru (Cenvul) wydało ostrzeżenie dotyczące rozprzestrzeniania się popiołu w pobliskich dystryktach, informując o potencjalnym wpływie na jakość powietrza i codzienne życie mieszkańców. Pomarańczowy alert sygnalizuje znaczący wzrost aktywności wulkanicznej, obejmujący zwiększoną aktywność sejsmiczną, częste eksplozje i ciągłe emisje popiołu, które mogą osiągać znaczne wysokości.
Sabancaya, położony w Andach w południowym Peru, jest aktywnym stratowulkanem i częścią Centralnej Strefy Wulkanicznej Andów, znanej z wysokiej aktywności sejsmicznej i wulkanicznej, wpisując się w tzw. Pacyficzny Pierścień Ognia. Wulkan ten, wraz z Hualca Hualca na północy i Ampato na południu, tworzy kompleks wulkaniczny. Historia erupcji Sabancaya sięga XVIII wieku, a obecny okres aktywności rozpoczął się w listopadzie 2016 roku, charakteryzując się codziennymi eksplozjami, emisją popiołu i gazów oraz aktywnością termiczną. Wcześniejsze ostrzeżenia, takie jak pomarańczowy alert w maju 2023 roku, nakazywały zachowanie ostrożności w promieniu 12 km od szczytu.
Popiół wulkaniczny, będący mieszaniną minerałów, może stanowić zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza w wysokich stężeniach. Drobne cząstki mogą przedostać się do płuc, powodując problemy z układem oddechowym i krążenia. W przeszłości opady popiołu wulkanicznego prowadziły do ewakuacji ludności, jak miało to miejsce w przypadku wulkanu Ubinas w Peru, gdzie popiół pokrył teren i spowodował zatrucie zwierząt gospodarskich. W przypadku opadu popiołu zaleca się stosowanie masek ochronnych, gogli oraz unikanie soczewek kontaktowych, a także śledzenie komunikatów władz.
Peru jest krajem o dużej aktywności wulkanicznej, z wieloma wulkanami skoncentrowanymi w południowej części kraju. W przeszłości inne peruwiańskie wulkany, jak Ubinas, również doświadczały okresów wzmożonej aktywności, co skutkowało wprowadzaniem stanów wyjątkowych i ostrzeżeniami dla ludności. Monitorowanie wulkanów w Peru, w tym Sabancaya, jest prowadzone przez Obserwatorium Południowych Wulkanów i Peruwiańskie Obserwatorium Wulkanologiczne, które wykorzystują zaawansowane technologie do pomiaru aktywności sejsmicznej, emisji gazów i deformacji terenu.
W kontekście globalnym, erupcje wulkaniczne potrafią mieć znaczący wpływ na klimat i życie na Ziemi. Przykładem może być potężna erupcja wulkaniczna na Islandii w 536 roku n.e., która spowodowała globalne ochłodzenie i "tajemniczą mgłę", blokując światło słoneczne na 18 miesięcy. To pokazuje, jak ważne jest śledzenie aktywności wulkanicznej i rozumienie jej potencjalnych konsekwencji. W przypadku Sabancaya, pomarańczowy alert oznacza konieczność zachowania czujności i stosowania się do zaleceń lokalnych władz, aby zapewnić bezpieczeństwo.