W lipcu 2025 roku astronomowie odkryli trzeci znany obiekt międzygwiezdny, który przemierza nasz Układ Słoneczny – kometę 3I/ATLAS (C/2025 N1). To niezwykłe zjawisko stanowi bezcenną okazję do badania materii pochodzącej spoza naszego systemu gwiezdnego, co pozwala lepiej zrozumieć procesy formowania się planet i różnorodność ciał niebieskich we wszechświecie.
Kometa 3I/ATLAS została odkryta 1 lipca 2025 roku przez teleskop ATLAS w Chile. Jej trajektoria jest hiperboliczna, co jednoznacznie potwierdza jej międzygwiezdne pochodzenie. Wcześniej w historii obserwacji astronomicznych odnotowano jedynie dwa podobne obiekty: 1I/ʻOumuamua w 2017 roku i 2I/Borisov w 2019 roku. Obiekt ten zbliżył się do Marsa 3 października 2025 roku, pokonując dystans około 29 milionów kilometrów od Czerwonej Planety. Jest to najbliższe zbliżenie komety do jakiejkolwiek planety podczas jej obecnej podróży. W tym czasie agencje kosmiczne, takie jak NASA i ESA, koordynowały wspólne obserwacje z wykorzystaniem marsjańskich orbiterów, aby zebrać jak najwięcej danych.
Kometa 3I/ATLAS osiągnęła swoje peryhelium, czyli punkt najbliższy Słońcu, 29 października 2025 roku, Następnie rozpoczęła swoją podróż w kierunku zewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Najbliższe spotkanie z Ziemią nastąpi 19 grudnia 2025 roku, w odległości około 270 milionów kilometrów. Choć kometa 3I/ATLAS nie jest widoczna gołym okiem, teleskopy o aperturze 150–200 mm pozwalają na jej obserwację. Od końca listopada 2025 roku można ją podziwiać na porannym niebie w gwiazdozbiorze Panny, z przewidywaną jasnością w zakresie 12-13 magnitudo.
Prędkość komety względem Słońca wynosi około 68 km/s, co jest znacząco wyższą wartością niż prędkość orbitalna Marsa. Naukowcy szacują, że jądro komety 3I/ATLAS może mieć średnicę od 0,32 do 5,6 kilometrów, a Misje kosmiczne, takie jak te prowadzone przez NASA i ESA, w tym Mars Express, ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) i Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), aktywnie badają kometę 3I/ATLAS. Analiza jej składu chemicznego i właściwości fizycznych dostarcza cennych informacji o warunkach panujących w innych systemach gwiezdnych i procesach formowania się planet. Mimo że niektóre cechy komety, jak nietypowy skład chemiczny czy zachowanie, wzbudzały początkowo spekulacje o jej sztucznym pochodzeniu, obecne analizy NASA i ESA jednoznacznie potwierdzają jej naturalną, kometarną naturę.