Autonomiczny robot podwodny „Hydrus X”: Przełom w mapowaniu dna Antarktyki

Na krańcu globu, gdzie potężne lodowce stykają się z bezkresną głębią, zakończyła się misja z udziałem autonomicznego pojazdu podwodnego „Hydrus X”. Jej rezultatem są najbardziej szczegółowe mapy dna morskiego szelfu antarktycznego, jakie kiedykolwiek uzyskano.

To przedsięwzięcie, zrealizowane przez specjalistów z Scripps Institution of Oceanography, stanowi prawdziwy przełom technologiczny. Otwiera ono nowe perspektywy w zrozumieniu, jak funkcjonuje i „oddycha” głębinowa część naszej planety.

Technologia, która odczytuje pamięć oceanu

„Hydrus X” to najnowszej generacji autonomiczny pojazd podwodny, wyposażony w zaawansowany kompleks hydroakustyczny, zdolny do penetracji gęstych osadów dennych.

Po raz pierwszy naukowcy uzyskali możliwość kartowania wewnętrznej struktury dna morskiego z rozdzielczością sięgającą centymetra. Jest to poziom precyzji, który był dotychczas nieosiągalny, nawet przy wykorzystaniu zaawansowanych systemów satelitarnych.

Technologia ta pozwala nie tylko na wizualizację rzeźby terenu, ale także na odczytanie wewnętrznej „pamięci” oceanu – warstw, w których zapisane są historie zmian klimatu, ruchów lodu oraz życia biologicznego.

Nowe odkrycia na Morzu Amundsena

Wdrożenie aparatu miało miejsce pod koniec 2024 roku w akwenie Morza Amundsena – jednego z najbardziej odizolowanych i najtrudniej dostępnych regionów na Ziemi.

W trakcie misji zidentyfikowano nieznane wcześniej pola kominów hydrotermalnych, złożone struktury geologiczne oraz ślady interakcji procesów tektonicznych z aktywnością biologiczną.

Okazało się, że te podwodne formy rzeźby terenu odgrywają kluczową rolę w dynamice prądów głębinowych, które mają istotny wpływ na globalne mechanizmy klimatyczne.

Od głębin do prognoz klimatycznych

Uzyskane dane batymetryczne stanowią nową, solidną podstawę do precyzyjnego kalibrowania globalnych modeli klimatycznych.

Naukowcy podkreślają, że dokładność opisu struktur podwodnych jest bezpośrednio powiązana z wiarygodnością prognoz zmian klimatu, zwłaszcza tych dotyczących procesów związanych z lodem morskim i szelfowymi lodowcami.

Kiedy model jest w stanie precyzyjnie „wyczuć dno”, może dokładniej obliczyć transfer ciepła i masy w warstwach głębinowych. Oznacza to lepsze zrozumienie, jak ocean wpływa na globalną temperaturę, poziom morza oraz przyszłość pokryw lodowych.

Uczestnicy misji zgodnie stwierdzają: „Bez dokładnego obrazu dna morskiego widzimy tylko połowę historii oceanu.”

Polska nauka w nowej epoce

Ekspedycja Scripps Institution wpisuje się w regularne programy terenowe prowadzone na Antarktydzie, które odbywają się zazwyczaj od grudnia do lutego, gdy warunki pogodowe umożliwiają operacje morskie. Jednak w przeciwieństwie do wielu wcześniejszych misji, „Hydrus X” skupił się nie na pokrywach lodowych, lecz na strukturach leżących pod nimi.

Ten nowy poziom szczegółowości pomaga nam uświadomić sobie złożone wzajemne powiązania, które kształtują środowisko planetarne: od podwodnych wulkanów po cyrkulację prądów, sterującą „oddechem” oceanu.

Każdy metr nowej mapy to kolejny krok w kierunku głębszego zrozumienia Ziemi jako jednego, żywego organizmu.