Starożytne inskrypcje odkryte w sercu Półwyspu Synaj, w historycznym miejscu wydobycia turkusów w Serabit el-Chadim, otwierają fascynującą perspektywę na potencjalne pozabiblijne odniesienia do postaci Mojżesza. Niezależny badacz Michael S. Bar-Ron, po latach analizy kamiennych zapisów sprzed około 3800 lat, sugeruje, że niektóre z nich mogą zawierać pisemne ślady tej kluczowej postaci.
Te starożytne teksty, wykonane w alfabecie protosynajskim – systemie, który uważa się za przodka większości współczesnych alfabetów, w tym fenickiego, greckiego i łacińskiego – wywołują ożywioną debatę wśród historyków i archeologów. Serabit el-Chadim, położony na płaskowyżu na południowo-zachodnim Synaju, był niegdyś głównym ośrodkiem wydobywczym dla starożytnych Egipcjan, którzy poszukiwali tam cennych turkusów i miedzi. Miejsce to, z jego świątynią poświęconą bogini Hathor, było świadkiem intensywnej pracy semickich robotników w okresie Średniego Państwa, szczególnie za panowania faraona Amenemhata III (około 1843-1797 p.n.e.).
Wśród licznych inskrypcji odkrytych na początku XX wieku przez pioniera archeologii, Sir Flindersa Petrie, Bar-Ron zidentyfikował frazy, które jego zdaniem mogą stanowić osobiste podpisy lub dedykacje samego Mojżesza. Metodologia Bar-Rona, oparta na zaawansowanej analizie zdjęć wysokiej rozdzielczości i skanów 3D, doprowadziła go do interpretacji konkretnych inskrypcji, takich jak te oznaczone numerami Sinai 357 i 361. Badacz sugeruje, że napisy te zawierają frazy takie jak „zot m'Moshe” (co można przetłumaczyć jako „to jest od Mojżesza”) oraz „NʾUM MŠ” („powiedzenie MŠ”). Podkreśla on spójność stylistyczną i językową tych tekstów, a także ich potencjalne powiązanie z biblijnym opisem wychowania Mojżesza na egipskim dworze.
Jego analizy, wspierane przez dr. Pietera van der Veena, wskazują na możliwość, że te starożytne zapisy są pierwszym archeologicznym świadectwem istnienia Mojżesza poza świętymi księgami. Jednakże, te rewolucyjne twierdzenia spotykają się z uzasadnionym sceptycyzmem ze strony środowiska akademickiego. Dr Thomas Schneider, uznany egiptolog z University of British Columbia, określa interpretacje Bar-Rona jako „całkowicie nieudowodnione i mylące”, ostrzegając przed ryzykiem „arbitralnego identyfikowania liter, które może zniekształcić starożytną historię”. Brak publikacji tych wyników w recenzowanych czasopismach naukowych stanowi istotną barierę dla ich powszechnego przyjęcia.
Niezależnie od trwającej debaty, inskrypcje z Serabit el-Chadim oferują bezcenny wgląd w życie, kulturę i wierzenia semickich robotników w starożytnym Egipcie. Niektóre z odkrytych tam tekstów zawierają odniesienia do boga El, czczonego przez wczesnych Izraelitów, a także ślady celowego niszczenia kultów egipskiej bogini Hathor lub jej lokalnej odmiany Baalat. Te zjawiska, wraz z fragmentami wspominającymi o niewolnictwie, nadzorcach i pragnieniu odejścia, mogą odzwierciedlać głębokie napięcia religijne i społeczne. Niektórzy badacze interpretują te zapisy jako świadectwo „teologicznej rebelii”, być może nawet echo wydarzeń takich jak historia złotego cielca opisana w Księdze Wyjścia.
Te odkrycia, niezależnie od ostatecznego potwierdzenia ich związku z Mojżeszem, stanowią fascynujący przykład ludzkiej potrzeby utrwalania myśli i doświadczeń, która przekracza wieki. Stanowią one zaproszenie do głębszego zrozumienia skomplikowanych powiązań między kulturami i do kontemplacji, jak starożytne zapisy pozwalają nam nawiązać dialog z przeszłością. W ten sposób, poprzez te kamienne świadectwa, możemy dostrzec ciągłość ludzkich dążeń do zrozumienia świata i swojego w nim miejsca, a dalsze badania z pewnością pomogą rozjaśnić znaczenie tych niezwykłych odkryć.