Przełomowe badania NASA z udziałem sondy Parker Solar Probe po raz pierwszy bezpośrednio zaobserwowały zjawisko rekoneksji magnetycznej w atmosferze Słońca. Ten fundamentalny proces, napędzający potężne erupcje słoneczne, które mogą zakłócać ziemską technologię, był przedmiotem teorii od blisko 70 lat. Odkrycie to, opublikowane 20 sierpnia 2025 roku w czasopiśmie Nature Astronomy, zostało dokonane podczas 13. zbliżenia sondy do Słońca we wrześniu 2022 roku.
Sonda zebrała dane dotyczące plazmy i pola magnetycznego, potwierdzając długo przewidywane zjawisko. Rekoneksja magnetyczna to proces, w którym pola magnetyczne Słońca ulegają zerwaniu i ponownemu uformowaniu, uwalniając przy tym ogromne ilości energii i przyspieszając cząstki. Teoria ta, rozwijana od lat 50. XX wieku przez naukowców takich jak James Dungey, Peter Sweet i Eugene Parker, znalazła swoje potwierdzenie dzięki możliwościom sondy Parker Solar Probe, która jako pierwsza w historii wleciała w górną atmosferę Słońca.
Obserwacje te, wsparte dodatkowymi danymi z sondy Solar Orbiter Europejskiej Agencji Kosmicznej, dostarczają kluczowych informacji do tworzenia dokładniejszych modeli przewidujących zjawiska pogodowe w przestrzeni kosmicznej. Dyrektor badań, dr Ritesh Patel z Southwest Research Institute, podkreślił, że pomiary sondy potwierdzają wieloletnie modele symulacji numerycznych. „Rozwijaliśmy teorię rekoneksji magnetycznej od prawie 70 lat, więc mieliśmy podstawowe pojęcie o tym, jak zachowają się różne parametry” – powiedział Patel. „Pomiary i obserwacje otrzymane podczas tego zbliżenia potwierdziły modele symulacji numerycznych, które istnieją od dziesięcioleci, z pewnym stopniem niepewności. Dane te będą silnymi ograniczeniami dla przyszłych modeli i zapewnią ścieżkę do zrozumienia pomiarów PSP z innych okresów i zdarzeń”.
Zrozumienie rekoneksji magnetycznej jest kluczowe dla poprawy prognoz pogody kosmicznej. Burze słoneczne, napędzane tym procesem, mogą powodować burze geomagnetyczne na Ziemi, prowadząc do masowych awarii zasilania i zakłóceń w komunikacji satelitarnej. Wcześniejsze badania rekoneksji magnetycznej, prowadzone na mniejszą skalę w magnetosferze Ziemi przez misję NASA Magnetospheric Multiscale (MMS), dostarczyły jedynie pośrednich dowodów. Bezpośrednie próbkowanie i obserwacja tego zjawiska w koronie słonecznej stały się możliwe dopiero dzięki sondzie Parker Solar Probe, która rozpoczęła swoją misję w 2018 roku.
Sonda Parker Solar Probe, wystrzelona w 2018 roku, nadal dostarcza bezprecedensowych wglądów w naturę Słońca. Jej misja, która obejmuje zbliżanie się do Słońca na odległość około 6,1 miliona kilometrów, pozwala na badanie mechanizmów przyspieszających wiatr słoneczny i ogrzewających koronę słoneczną. Odkrycia te nie tylko potwierdzają wieloletnie teorie, ale także otwierają nowe możliwości w zakresie ochrony naszej infrastruktury technologicznej przed skutkami aktywności słonecznej.