Arktyczne ptactwo wodne, w tym gęsi i łabędzie, wykazuje niezwykłą zdolność adaptacji do przyspieszonych zmian klimatycznych poprzez modyfikację swoich strategii migracyjnych. Badania opublikowane w czasopiśmie *Nature Climate Change*, analizujące ponad 500 wiosennych migracji, wskazują, że ptaki te skracają czas postojów i zwiększają prędkość lotu, aby wcześniej dotrzeć na tereny lęgowe. Pozwala im to lepiej zsynchronizować swój przybycie z okresem szczytowej dostępności zasobów pokarmowych, co jest kluczowe dla pomyślnego rozrodu.
Zjawisko to jest zgodne z szerszym trendem obserwowanym u ptaków wędrownych, które coraz częściej przylatują na swoje tereny lęgowe wcześniej niż w poprzednich dekadach, co jest bezpośrednio powiązane z globalnym ociepleniem. Niektóre gatunki, jak na przykład kapturka, mogą przylatywać nawet o miesiąc wcześniej. Zmiany te mogą również wpływać na długość tras migracyjnych, gdzie ptaki zimujące bliżej Europy Zachodniej skracają dystans, co może przekładać się na większą liczbę lęgów w ciągu roku.
Naukowcy ostrzegają jednak, że ta elastyczność może być skuteczna jedynie przez najbliższe 18 do 28 lat. Szybkie tempo ocieplenia Arktyki może w końcu przewyższyć zdolność ptaków do adaptacji poprzez jedynie modyfikacje migracyjne. Podkreśla to pilną potrzebę działań ochronnych, ponieważ zmiany klimatyczne wpływają na wszystkie poziomy życia, od genetycznego po złożone ekosystemy, nie dając przyrodzie czasu na ewolucyjną reakcję.
Globalne ocieplenie jest jednym z pięciu największych zagrożeń dla ptaków, a według szacunków aż 7% gatunków jest zagrożonych wyginięciem z tego powodu. Badania wskazują, że ekstremalne upały mogą prowadzić do spadku liczebności ptaków tropikalnych nawet o 38%. Zmiany klimatyczne wpływają również na dostępność pożywienia, na przykład brak pokrywy śnieżnej utrudnia ptakom takim jak czeczotki znalezienie nasion. Zmiany w ekosystemach mogą prowadzić do przesunięć fenologicznych, negatywnie wpływając na zwierzęta.