Domowe koty charakteryzują się dwoistą naturą, łącząc potrzebę bliskości z silnym dążeniem do niezależności. W przeciwieństwie do psów, koty są selektywne w tworzeniu głębokich więzi, wybierając jednego „ulubionego człowieka” na podstawie subtelnych, lecz wyraźnych kryteriów. Ta wyjątkowa relacja opiera się na wzajemnym zaufaniu, przewidywalności codziennych rytuałów oraz konsekwentnym zaspokajaniu ich potrzeb emocjonalnych i fizycznych. Zrozumienie tego mechanizmu pozwala dostrzec, że wybór ten odzwierciedla wewnętrzną harmonię, jaką kot odnajduje w konkretnej osobie.
Kluczowe czynniki determinują, któremu człowiekowi kot obdarzy szczególnym względem. Koty wysoko cenią jakość i regularność wspólnego czasu. Rozpoznają i doceniają tych, którzy niezmiennie dbają o ich podstawowe potrzeby, takie jak karmienie, angażująca zabawa i adekwatne okazywanie czułości, co podkreślają specjaliści od zachowań zwierząt. Badania sugerują, że koty często preferują kobiety, co może być związane z ich zazwyczaj łagodniejszym tonem głosu i bardziej stonowanymi ruchami, które lepiej komponują się z kocim zapotrzebowaniem na spokojne otoczenie. Ponadto, jako istoty ceniące swoją przestrzeń, koty wymagają czasu dla siebie i ciszy; narzucanie kontaktu fizycznego generuje stres i może prowadzić do dystansu. Szacunek dla ich subtelnej mowy ciała i zapewnienie bezpiecznej przystani wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i przywiązanie.
Kiedy kot już dokona wyboru, manifestuje to poprzez szereg zachowań świadczących o głębokim zaufaniu i uczuciu. Spanie w pobliżu jest wyrazem najwyższego bezpieczeństwa, ponieważ koty pozwalają sobie na sen tylko wtedy, gdy czują się absolutnie chronione, a wybór miejsca obok człowieka oznacza uznanie tej osoby za swojego strażnika. Ugniatanie łapkami, zachowanie przypominające wczesne dzieciństwo, sygnalizuje głęboki komfort, przyjemność i przywiązanie, wskazując, że dana osoba kojarzy się z matczynym bezpieczeństwem. Mruczenie, choć czasem może oznaczać dyskomfort, w pozytywnych interakcjach jest czystym sygnałem zadowolenia dzielonego z wybranym opiekunem. Ważnym gestem jest również ocieranie się głową i bokiem ciała – kot oznacza wtedy człowieka swoimi feromonami policzkowymi, włączając go tym samym do swojego bezpiecznego terytorium i zaufanej grupy społecznej.
Eksperci w dziedzinie etologii zwracają uwagę, że koty wykazują silne przywiązanie do opiekunów, porównywalne do więzi niemowlęcia z matką, co potwierdzają badania, na przykład z Uniwersytetu w Lincoln. W tych badaniach zaobserwowano, że koty traktują swoich właścicieli jako bezpieczną bazę, z której eksplorują otoczenie. Dodatkowo, analiza zachowań wykazała, że koty, które spędzają czas na obserwowaniu swoich opiekunów, wykazują większą skłonność do inicjowania interakcji. Oznacza to, że uważna obecność, nawet bez bezpośredniego kontaktu, jest dla nich ważnym elementem budowania więzi. Zrozumienie tych złożonych sygnałów jest kluczowe dla pielęgnowania trwałej i satysfakcjonującej relacji z kocim towarzyszem poprzez szanowanie ich wewnętrznego rytmu i rozpoznawanie unikalnych przejawów uczuć.