Nieznany portret Picassa z Dorą Maar sprzedany za 32 miliony euro na aukcji w Paryżu

Paryż stał się świadkiem historycznego i znaczącego wydarzenia w świecie sztuki 24 października 2025 roku, kiedy to na aukcji sprzedano niepokazywane wcześniej arcydzieło Pabla Picassa. Obraz zatytułowany „Popiersie kobiety w kwiecistym kapeluszu (Dora Maar)”, datowany na rok 1943, osiągnął oszałamiającą ostateczną cenę 32 milionów euro, wliczając w to wszystkie należne opłaty. To wyjątkowe płótno, przedstawiające jedną z najważniejszych muz artysty, Dorę Maar, nie było prezentowane publicznie przez ponad osiemdziesiąt lat. Jego niezwykła historia polega na tym, że od 1944 roku znajdowało się ono w rękach jednej, prywatnej francuskiej kolekcji, co znacząco podniosło jego atrakcyjność rynkową.

Pojawienie się tego portretu, znanego dotychczas wyłącznie z pojedynczego, czarno-białego zdjęcia wykonanego w 1944 roku, wywołało ogromne poruszenie i prawdziwą wojnę licytacyjną wśród kolekcjonerów. Zainteresowanie było globalne, obejmując rynki od azjatyckich po największe europejskie domy aukcyjne. Eksperci, w tym ceniona specjalistka Agnès Sevestre-Barbé, zwrócili szczególną uwagę na zdumiewającą intensywność i świeżość barw. Podkreśliła ona, że farby zachowały swój pierwotny stan, ponieważ praca nigdy nie została pokryta werniksem, co jest rzadkością. Sevestre-Barbé zaznaczyła, że płótno zachowało całą „surową materię” oraz „pełną gamę chromatyczną” charakterystyczną dla pracy studyjnej, co było niemożliwe do pełnej oceny na podstawie archiwalnych fotografii. Aukcjoner Christophe Lucien podsumował wynik licytacji, określając go mianem „ogromnego sukcesu”, który zdecydowanie przekroczył wszelkie pierwotne oczekiwania.

Portret, namalowany w lipcu 1943 roku, jest dziełem o głębokim znaczeniu historycznym. Stanowi on nie tylko wizerunek kobiety, ale także odzwierciedlenie skomplikowanego i burzliwego okresu zarówno w życiu Pabla Picassa, jak i w historii okupowanej Europy. Dora Maar, będąc sama uznaną artystką i fotografką, pełniła rolę nie tylko partnerki, ale przede wszystkim potężnego katalizatora w procesie twórczym mistrza. Historycy sztuki często wskazują, że jej wpływ jest widoczny nawet w politycznie zaangażowanych dziełach Picassa, takich jak słynna „Guernica”. Co więcej, portrety Dory Maar z tego okresu często oddawały wewnętrzne napięcie i niepokój, które silnie rezonowały z ogólnym zamętem i niepewnością tamtej epoki.

Samo płótno jest częścią szerszej serii Picassa, znanej jako „Kobieta w kapeluszu”. Zostało ono nabyte przez francuskiego kolekcjonera w sierpniu 1944 roku, a obecnym anonimowym właścicielem, który zdecydował się na sprzedaż, jest jego wnuk. Pomimo braku publicznych wystaw przez dziesięciolecia, obraz był starannie udokumentowany w prestiżowym czasopiśmie Cahiers d'art. Istnieje również przypuszczenie, że słynny fotograf Brassaï uwiecznił to dzieło w pracowni Picassa w okresie między końcem kwietnia a początkiem maja 1944 roku. Powrót tego arcydzieła na rynek aukcyjny pozwolił wreszcie ocenić jego prawdziwy blask i kolorystykę, rzucając nowe światło na to, jak artysta łączył rozpacz i nadzieję w gorącym lecie 1943 roku.