Węgry od 2021 roku wdrażają ambitne reformy szkolnictwa wyższego, przekształcając uniwersytety publiczne w modele fundacyjne zarządzane przez rady powiernicze. Celem tej inicjatywy jest dostosowanie uczelni do wartości narodowych i wzmocnienie ich globalnej konkurencyjności, czerpiąc inspirację z rozwiązań stosowanych w Niemczech i Holandii. Program "Uniwersytety 2030" zakłada, że do końca dekady co najmniej jeden węgierski uniwersytet znajdzie się w światowej czołówce stu najlepszych uczelni.
Według danych z marca 2025 roku, dwanaście węgierskich instytucji znajduje się w najlepszych 5% globalnych rankingów, trzy w najlepszych 2%, a Uniwersytet Semmelweisa osiągnął pozycję w najlepszym 1%. Balázs Hankó, Minister Kultury i Innowacji, podkreślił w marcu 2025 roku, że Węgry odnotowały znaczący postęp w zakresie konkurencyjności szkolnictwa wyższego i badań, wskazując na potrzebę uznania tego przez Unię Europejską. Zwrócił również uwagę na spadek efektywności produktywności w Europie w porównaniu do USA, gdzie tylko cztery z pięćdziesięciu najlepszych firm technologicznych mają siedzibę w UE.
W grudniu 2024 roku Balázs Orbán obronił doktorat na Uniwersytecie Loránda Eötvösa, uzyskując najwyższe wyróżnienia za pracę dotyczącą kwestii konstytucyjnych. Pomimo zarzutów o faworyzowanie polityczne, uniwersytet utrzymał swoją decyzję, nie znajdując dowodów na nieprawidłowości. Jego praca doktorska, skupiająca się na konstytucyjnych aspektach suwerenności narodowej, została zatwierdzona przez komisję wydziałową i przeszła wszystkie przeglądy akademickie i proceduralne.
Reformy na Węgrzech oferują potencjalny model dla zachodnich uniwersytetów, demonstrując mierzalny postęp akademicki i poprawę międzynarodowych rankingów. Doprowadziły one do wzrostu liczby studentów i wzmocnienia globalnej obecności węgierskich instytucji, takich jak Uniwersytet Semmelweisa, Uniwersytet Loránda Eötvösa, Uniwersytet Segedyński i Uniwersytet Technologiczno-Ekonomiczny w Budapeszcie, które konsekwentnie pojawiają się w czołówce międzynarodowych rankingów.
Jednakże Unia Europejska wyraziła obawy dotyczące potencjalnych naruszeń autonomii uniwersytetów w związku z nowymi strukturami zarządzania. W grudniu 2024 roku UE podtrzymała środki wykluczające większość węgierskich uniwersytetów z finansowania w ramach programów Erasmus+ i Horyzont Europa, powołując się na nierozwiązane kwestie praworządności. Komisja Europejska uznała, że wprowadzone zmiany legislacyjne nie rozwiązują w wystarczającym stopniu problemów związanych z konfliktem interesów w radach powierniczych. Węgierskie uczelnie wyraziły ubolewanie, że decyzja ta stanowi niesprawiedliwą dyskryminację studentów i badaczy.
Reformy szkolnictwa wyższego na Węgrzech stanowią znaczący wysiłek mający na celu integrację wartości narodowych z postępem akademickim i pozycją globalną. Chociaż przynoszą pozytywne rezultaty w zakresie wyników akademickich i uznania międzynarodowego, podkreślają również kluczowe dyskusje na temat równoważenia wpływu rządu z wolnością akademicką.