Gra Planszowa "Proyecto Milaneta" Edukuje o Ochronie Kani Czarnej w Aragonii

Innowacyjne przedsięwzięcie edukacyjne pod nazwą Proyecto Milaneta stanowi planszową metodę nauczania poświęconą ochronie Kani czarnej (Milvus migrans), jednego z najbardziej zagrożonych ptaków drapieżnych na Półwyspie Iberyjskim. To ekologiczne narzędzie dydaktyczne łączy element rozrywki z podnoszeniem świadomości na temat gatunku, który doświadczył znaczącego spadku liczebności w regionie Aragonii. Projekt ma na celu zminimalizowanie dystansu między złożonymi działaniami naukowymi a wiedzą społeczną, oferując interaktywny wgląd w wyzwania stojące przed tymi ptakami.

Gra zyskała uznanie instytucjonalne, co potwierdza zakup stu egzemplarzy przez Rząd Aragonii z przeznaczeniem dla bibliotek publicznych. Mechanika gry zanurza uczestników w rzeczywistość programu hodowli w niewoli, zapoczątkowanego przez Ośrodek Odnowy Fauny Dzikiej Aragonii (CRFS) pod zarządem SARGA, którego działania rozpoczęły się w 2006 roku. Gracze strategicznie nawigują przez realne zagrożenia, takie jak kolizje z liniami energetycznymi, turbinami wiatrowymi, ryzyko zatrucia oraz wypadki komunikacyjne, co odzwierciedla dane zbierane telemetrycznie z nadajników GPS umieszczonych na wypuszczonych ptakach. Ośrodek CRFS, działający od 1985 roku, pełni funkcję szpitala weterynaryjnego zajmującego się reintegracją zwierząt i badaniami sekcyjnymi w celu ustalenia przyczyn śmiertelności.

Rozgrywka, trwająca orientacyjnie sześćdziesiąt minut, umożliwia rywalizację lub współpracę maksymalnie pięciu osobom, wykorzystując karty strategii reprezentujące rzeczywiste środki zaradcze stosowane w ochronie przyrody. W procesie twórczym kluczową rolę odegrali twórca gry, edukator środowiskowy Alberto Montero, oraz doradcy naukowi z CRFS, w tym Jorge Rucio i weterynarz María Cortés, odpowiedzialna za hodowlę w warunkach kontrolowanych. Od początku programu hodowlanego uwolniono blisko 150 osobników. W rozwój merytoryczny gry wnieśli również wkład Francisco Javier Gil z Fundacji na rzecz Ochrony Orłosłępa oraz Victor Andrés z Rady Ochrony Przyrody.

Proyecto Milaneta wpisuje się w szerszy kontekst europejskich działań, co potwierdza przygotowywanie wersji angielskiej na potrzeby unijnego programu LIFE Eurokite. Ten transgraniczny projekt, koordynowany przez Środkowoeuropejskie Towarzystwo Ochrony Ptaków Drapieżnych (MEGEG), obejmuje monitorowanie Kani czarnej, Kani rudej, Bielika i Orła cesarskiego za pomocą nadajników GPS w latach 2020–2024 w około 40 obszarach projektowych w 12 krajach. Głównym celem LIFE Eurokite jest ilościowe określenie antropogenicznych przyczyn zgonów, dążąc do redukcji przypadków zatruć na poziomie UE o pięć procent. Metoda telemetryczna pozwala na natychmiastowe działanie po wykryciu śmiertelności, co jest kluczowe dla gatunków migrujących między Europą Środkową a zimowiskami w Hiszpanii i południowej Francji.

Oficjalna prezentacja Proyecto Milaneta odbyła się w maju 2025 roku w Saragossie, stanowiąc kulminację wysiłków na rzecz zaangażowania społeczności lokalnej. Gra, która ma być dostępna w punktach sprzedaży w całej Aragonii, ma na celu promowanie refleksji na temat ochrony dziedzictwa naturalnego. Dalsze plany obejmują prezentację gry na Krajowym Kongresie Kani Rudej w Binaced w styczniu 2026 roku, co umacnia jej pozycję jako elementu strategii ochrony gatunków w regionie.