De financiële markten in de Verenigde Staten werden op 10 oktober 2025 opgeschrikt door een aanzienlijke schokgolf. De oorzaak hiervan was de aankondiging van president Donald Trump dat hij van plan was om “grootschalige” tarieven in te voeren op Chinese importgoederen. Deze plotselinge en scherpe verharding van de retoriek kwam als een directe reactie op recente beperkingen die Beijing had ingesteld op de export van zeldzame aardmetalen. Deze elementen zijn van vitaal belang voor hoogtechnologische sectoren, waaronder de productie van essentiële magneten en elektrische voertuigen. Trump beweerde dat China de wereld “gegijzeld hield” door een monopolie te creëren op de markt voor magneten en andere cruciale metalen, en stelde dat de VS gedwongen was om dit “vijandige bevel” financieel te beantwoorden.
De reactie van de beurzen was zowel onmiddellijk als dramatisch. De S&P 500-index noteerde een daling van 2,7%, wat de meest substantiële terugval betekende sinds april. De industriële Dow Jones-index verloor maar liefst 878 punten, wat neerkomt op een verlies van 1,9%, terwijl de technologiezware Nasdaq Composite met 3,6% kelderde. Tijdens de handelsdag sloten bijna zeven van elke zeven aandelen in de S&P 500-index in het rood, een duidelijke weerspiegeling van het heersende onzekerheidsgevoel onder beleggers. Te midden van de escalerende geopolitieke spanningen daalde de prijs van ruwe Amerikaanse olie met 4,2% en zakte naar 58,90 dollar per vat. Tegelijkertijd daalde het rendement op 10-jarige schatkistobligaties van 4,14% naar 4,05%. (Ter vergelijking: op de dag ervoor, 9 oktober, bedroeg het rendement op de 10-jarige obligaties nog 4,14%).
De kern van deze escalatie ligt bij de sleutelfiguren: de Amerikaanse president Donald Trump en de Chinese president Xi Jinping. De uitspraken van Trump hebben de geplande ontmoeting met Xi Jinping, die over twee weken zou plaatsvinden tijdens de APEC-top in Zuid-Korea, ernstig in gevaar gebracht. Trump verklaarde namelijk dat hij “geen reden zag” voor onderhandelingen op dit moment. Slechts vier maanden geleden leken de betrekkingen nog stabieler, na het bereiken van een fragiel compromis waarbij de Amerikaanse heffingen werden verlaagd naar 30% en de Chinese naar 10%. De dreiging om per 1 november 2025 aanvullende tarieven van 100% in te voeren, evenals exportcontroles op “kritieke software”, heeft de situatie echter opnieuw op scherp gezet.
Dit incident illustreert op pijnlijke wijze hoe verklaringen op het hoogste niveau onmiddellijk kunnen leiden tot tastbare schommelingen op de financiële markten. Het benadrukt het delicate evenwicht dat moet worden bewaard tussen handelsbeleid en economische stabiliteit. Dergelijke handelsconflicten hebben, zo leert de geschiedenis, het potentieel om gevestigde mondiale toeleveringsketens te ontwrichten. Tijdens de handelsoorlog van 2018-2019 bijvoorbeeld, besteedden bedrijven met wereldwijde toeleveringsketens gemiddeld tussen de 100 en 250 miljoen dollar aan het herstructureren van hun logistiek als reactie op veranderingen in het handelsbeleid. De huidige escalatie rond zeldzame aardmetalen, waarbij China meer dan 90% van de verwerkte elementen controleert, werpt serieuze twijfels op over de veerkracht van productiesystemen wereldwijd.