Het industriële landschap van Europa onderging in 2025 een ingrijpende transformatie. Deze verandering werd voornamelijk aangewakkerd door verscherpte handelsconflicten en de Chinese vergeldingsmaatregelen met betrekking tot de export van strategisch cruciale mineralen. De Europese Unie (EU) werd hierdoor gedwongen om versneld te zoeken naar wegen richting zelfvoorziening. Dit streven naar autonomie is uitgegroeid tot een fundamenteel onderdeel van de bredere strategische veerkracht van het continent. De Europese industrie erkende haar kwetsbaarheid en begon actief haar toeleveringsketens te herstructureren, waarbij ze dit zag als een unieke kans om interne groei te stimuleren en technologisch leiderschap te vestigen.
Als direct antwoord op deze uitdagingen kondigde de Europese Commissie in maart 2025 de lancering aan van 47 omvangrijke projecten. Deze initiatieven, verspreid over 13 lidstaten van de EU, richten zich op de winning en verwerking van ruwe materialen. Ze maken deel uit van de implementatie van de Acte inzake kritieke grondstoffen (CRMA) en hebben als doel om tegen 2030 een gedeeltelijke onafhankelijkheid te garanderen voor 17 als cruciaal bestempelde materialen. Er zijn duidelijke kwantitatieve doelstellingen vastgesteld: 10% van de winning moet binnen de EU plaatsvinden, 40% van de verwerking en 25% moet afkomstig zijn van recycling. De lijst met topprioriteiten omvat essentiële elementen zoals lithium, grafiet, kobalt, gallium en koper. Deze brede, systematische aanpak vertoont gelijkenissen met het REPowerEU-plan en benadrukt de serieuze intentie om kritieke bevoorradingsrisico’s structureel aan te pakken.
Naast de beleidsmatige stappen vanuit de overheid, toonde de Europese industrie ook haar innovatiekracht bij het oplossen van tekorten. Bedrijven zoals Valeo en Renault liepen voorop met ontwikkelingen die gericht waren op het vervangen van schaarse hulpbronnen. Concreet hebben zij elektromotoren ontwikkeld en in prototypes geïmplementeerd die geen zeldzame-aardemagneten vereisen. In plaats daarvan gebruiken ze koperen spoelen. Deze technologie, die naar verwachting tegen het einde van dit decennium in nieuwe generaties voertuigen zal worden geïntegreerd, vermindert niet alleen de geopolitieke afhankelijkheid, maar belooft ook een hogere efficiëntie.
De door Renault en Valeo ontworpen E7A-motor zal bovendien 30% compacter zijn en de CO2-uitstoot met 30% verminderen. De serieproductie van deze motoren staat gepland voor 2027 in de Renault-fabriek in Cléon. Dit illustreert hoe technologische vernieuwing een cruciale rol speelt in het verminderen van de afhankelijkheid van externe, politiek gevoelige toeleveringsketens.
Op het internationale toneel werd in oktober 2025 een belangrijke overeenkomst bereikt tussen de Verenigde Staten en China over zeldzame aardmetalen en importheffingen. Dit akkoord, gesloten tussen Donald Trump en Xi Jinping, hield in dat Peking afzag van het opleggen van aanvullende exportbeperkingen op zeldzame aardmetalen, gallium, germanium, antimoon en grafiet ten gunste van Amerikaanse afnemers. In ruil daarvoor verlengde Washington de opschorting van bepaalde tarieven. De Amerikaanse minister van Financiën, Scott Bessent, merkte op dat de dreiging van China om mineralen als drukmiddel te gebruiken een “echte fout” was, aangezien het Westen nu compenserende maatregelen had ontwikkeld. Ondanks deze stap richting ontspanning, blijft waakzaamheid geboden voor Europese instanties, aangezien het geopolitieke spel onverminderd doorgaat. Het succes van Europa bij het verwerven van soevereiniteit op het gebied van grondstoffen zal afhangen van de snelheid waarmee innovaties worden doorgevoerd en het vermogen om duurzame partnerschappen op te bouwen met andere belangrijke grondstoffenregio's, waaronder Canada, Australië, Kazachstan, Oezbekistan en Oekraïne.