De Verenigde Naties (VN) hebben twee nieuwe initiatieven gelanceerd die gericht zijn op kunstmatige intelligentie (AI): het VN Onafhankelijk Internationaal Wetenschappelijk Panel inzake AI en het Wereldwijd Overleg inzake AI-bestuur.
Deze initiatieven, die voortvloeien uit het Global Digital Compact dat in september 2024 werd aangenomen, hebben tot doel de voordelen van AI te maximaliseren en tegelijkertijd de risico's te beperken. Het Wetenschappelijk Panel zal onafhankelijke beoordelingen uitvoeren om het AI-beleid te sturen en de internationale gemeenschap te helpen bij het anticiperen op uitdagingen. Het Wereldwijd Overleg zal een platform bieden voor staten en belanghebbenden om de impact van AI op de mensheid te bespreken, zodat de wereldwijde bestuursstructuur en de bescherming van mensenrechten worden gewaarborgd.
VN-secretaris-generaal António Guterres benadrukte het belang van deze initiatieven en riep op tot ondersteuning voor een eerlijke digitale infrastructuur en talentontwikkeling. Hij waarschuwde dat een kloof tussen AI-'haves' en 'have-nots' tot instabiliteit zou leiden. Guterres merkte op dat AI het potentieel heeft om vooruitgang te boeken op bijna 80% van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's), maar waarschuwde dat de toegang tot AI-technologie geconcentreerd is in een paar landen en bedrijven, waardoor veel landen achterblijven.
Organisaties zoals ARTICLE 19 hebben opgeroepen om deze initiatieven te baseren op mensenrechten, inclusief, transparant en responsief te zijn op de ernstigste risico's van AI. Zij benadrukken dat alle menselijke rechten gedurende de gehele levenscyclus van AI-technologieën moeten worden beschermd, met speciale aandacht voor vrijheid van meningsuiting en het recht op non-discriminatie. De nadruk ligt op een veelzijdige benadering van AI-bestuur, waarbij alle belanghebbenden, inclusief mensenrechtenactoren en gemeenschappen die het meest door AI-toepassingen worden getroffen, betekenisvol kunnen deelnemen.
Deze ontwikkelingen volgen op de goedkeuring van het Global Digital Compact, het eerste universeel onderschreven kader voor AI-bestuur. Dit compact beloofde de oprichting van het wetenschappelijk panel en het initiëren van het wereldwijde overleg binnen de VN. De oprichting van deze VN-organen is een belangrijke stap in de richting van een meer gecoördineerde en doordachte aanpak van AI-bestuur op mondiaal niveau, met als doel ervoor te zorgen dat deze transformerende technologie de mensheid ten goede komt, terwijl potentiële gevaren worden beperkt en de wereldwijde digitale kloof wordt aangepakt.