Een dringend geldgebrek belemmert een belangrijk VN-onderzoek naar Israëlisch geweld door kolonisten en wapenleveranties in het kader van het conflict in Gaza. De Onafhankelijke Internationale VN-Commissie van Onderzoek naar de Bezetting van de Palestijnse Gebieden, opgericht in mei 2021, kan momenteel geen bewijs verzamelen of nieuw personeel aannemen. Dit onderzoek, dat in 2024 werd uitgebreid, dreigt hierdoor zijn verplichte rapporten tegen maart 2026 niet te kunnen opleveren.
Het financieringstekort is een symptoom van bredere financiële problemen binnen de VN, aangewakkerd door donorvermoeidheid en bezuinigingsmaatregelen. Een aanzienlijke achterstand in de betaling van verplichte lidmaatschapsbijdragen, waaronder aanzienlijke bedragen die door de Verenigde Staten verschuldigd zijn (ongeveer 1,5 miljard dollar), heeft een langdurige liquiditeitscrisis binnen de VN verergerd. Als reactie hierop plant de wereldorganisatie een begrotingskorting van 20%. Navi Pillay, voorzitter van de commissie, heeft aangegeven dat het onderzoek zijn toezeggingen niet langer kan nakomen. De onderzoeken draaien momenteel op ongeveer 50% van het benodigde personeel.
De VN-Mensenrechtenraad zal zich buigen over andere crises die met vergelijkbaar beperkte middelen te maken hebben. In totaal hebben 12 van de 47 stemgerechtigde leden van de raad openstaande betalingen. De commissie heeft kritiek ontvangen van Israël, dat de acties regelmatig veroordeelt. De drie leden van de commissie hebben vorige maand ontslag genomen, maar blijven aan tot er nieuwe leden zijn benoemd.
Deze financiële beperkingen die het VN-onderzoek treffen, zijn onderdeel van een bredere trend van financieringsuitdagingen binnen het VN-systeem. Dit heeft gevolgen voor wereldwijde inspanningen om verantwoordelijkheid af te dwingen voor vermeende misstanden. Een soortgelijk onderzoek naar misstanden in Congo liep eerder dit jaar ook al vast door hetzelfde probleem. De Onafhankelijke Internationale Commissie van Onderzoek naar de Bezetting van de Palestijnse Gebieden kan bewijs leveren van internationale misdaden dat gebruikt kan worden in vooronderzoeken door tribunalen zoals het Internationaal Strafhof. Vorig jaar keurde de raad een verzoek van Pakistan goed om aanvullend bewijs te onderzoeken van wapentransfers naar Israël in de context van de oorlog in Gaza en het geweld van Israëlische kolonisten.
Navi Pillay, hoofd van het onderzoek, heeft de president van de raad in een brief van 6 augustus laten weten dat het gebrek aan middelen het onmogelijk maakt om personeel aan te nemen. De VN-onderzoeken draaien momenteel op ongeveer 50% van het personeelsbestand, wat de effectiviteit en de geloofwaardigheid van de organisatie ondermijnt.